Τετάρτη 9 Σεπτέμβρη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 32
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Τους περιμένουμε...

O Ακίρα Κουροσάβα πέθανε προχτές για να ζήσει στη χώρα του αιώνιου ονείρου. Εκεί θα βρει τον Τοσίρο Μιφούνε, που "έφυγε" λίγο νωρίτερα, ντυμένο ακόμα Σαμουράι. Για τον Κουροσάβα, δεν αναρωτιέται κανείς "τι είδε ο Γιαπωνέζος". Ο,τι σημαντικό είδε, το κινηματογράφησε. Ψάχνοντας και παρουσιάζοντας πάντα την αλήθεια, όπως έλεγε, αν και ομολογούσε πως "είναι δύσκολο να παίρνεις λεφτά, μιλώντας για την αλήθεια". Μια αλήθεια, που νιώσαμε την επική της διάσταση στους "Εφτά Σαμουράι" και στο "Καγκεμούσα". Που την αναζητήσαμε μέσα από την αλληγορία του "Βασιλιά Λιρ" στο "Ραν". Που την είδαμε να ξεπροβάλει από την ομίχλη μέσα από "Τα όνειρα".

Ο Κουροσάβα μάς έφερε σ' επαφή με την ψυχολογία, παρατηρώντας το "Είναι" των ηρώων του. Με την ποίηση, ψάχνοντας τη γραφή του στο σελιλόιντ. Με το συμβολισμό, μεταφέροντάς μας από το "τότε" στο "τώρα". Με την αλληλοεπίδραση στο κοινωνικό γίγνεσθαι, ταξιδεύοντάς μας από την Ιαπωνία στην Ελλάδα και στον κόσμο ολόκληρο. Με τον ουμανισμό και την ανθρώπινη μοίρα, ψηλαφώντας τα μηνύματα της δημιουργίας του.

Hταν τότε, στη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας μετά τη μεταπολίτευση, που ψάχναμε και ψαχνόμαστε. Που θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε το μυαλό για τη γνώση. Που με το συναίσθημα προσπαθούσαμε να πλησιάσουμε τη λογική. Που ακούγαμε, για ν' αμφισβητήσουμε. Που διαβάζαμε, για να διακρίνουμε πίσω από τις σειρές των φθόγγων. Που βλέπαμε το κινηματογραφικό πανί, για να ταξιδεύσουμε στο χτες και να αντιληφθούμε το αύριο.

Τότε, ο Κουροσάβα, ο Μπέρκμαν, ο Ορσον Γουέλς, ο Γκοντάρ, ο Ταρκόφσκι, ο Αγγελόπουλος ήταν οι συνομιλητές μας. Οι δάσκαλοι. Απλησίαστοι, πολλές φορές, σε πρώτη κινηματογραφική "ανάγνωση", μας μιλούσαν με λόγο που φαινόταν, λόγω της δικής μας ανεπάρκειας, εικονικός και αποσπασματικός. Περισσότερο επικοινωνούσαμε με τα μάτια και το συναίσθημα, αν κι αυτοί απευθύνονταν στο μυαλό και στη συνείδηση. Σε κάθε περίπτωση, μας παρότρυναν να συζητούμε μεταξύ μας. Για το νόημα, για το μήνυμα, για την προοπτική.

Σήμερα υπάρχουν Σαμουράι για να κινηματογραφηθεί το έπος τους; Οχι, λένε πολλοί. Μα, ούτε και επί Κουροσάβα υπήρχαν, αλλά εμείς θέλαμε και μπορούσαμε να τους δούμε. Σήμερα τι ρόλο παίζει ο "Πολίτης Κέιν" στην "Πρώτη σελίδα"; Του αφεντικού των πάντων, λένε. Μα, και επί Ορσον Γουέλς τον ίδιο ρόλο έπαιζαν οι μέντορες των ΜΜΕ, μόνο που τότε δεν τους φοβόμασταν. Σήμερα πόσο θα συγκινούσε ένας "Θίασος" του Αγγελόπουλου; Λίγο ή και καθόλου, λένε. Μα, και σήμερα "οι ήρωες περπατούν στα σκοτεινά" κι, όμως, νιώθουν πολλοί την ανάγκη να τους ακολουθήσουν.

Αλλαξαν, λένε, οι καταστάσεις, τα πρότυπα, τα όνειρα. Και τι θα γίνει; Θα συμβιβαστούμε με την παγκοσμιοποίηση της ισοπέδωσης αξιών; Θα έχουμε πρότυπα υπουργούς των σκυλάδικων και ιεράρχες της "Κόκκινης Μηλιάς"; Θα πάψουμε να ονειρευόμαστε, διαπερνώντας την ομίχλη της παρακμής; Οχι. Δεν μπορούμε και δε θέλουμε να μη σκεφτόμαστε, καταναλώνοντας το μοιραίο ναυάγιο του "Τιτανικού". Να μην ονειρευόμαστε, ταλαιπωρώντας τον αμφιβληστροειδή μας στα "εφέ" του Χόλιγουντ.

Είμαστε εν αναμονή, περιμένοντας τους νέους Κουροσάβα, που θα 'ρθουν να συνομιλήσουμε, να συσκεφτούμε, να συνοραματιστούμε, να συνδημιουργήσουμε. Η τελευταία ταινία του Ακίρα Κουροσάβα, το 1993, είχε τον τίτλο "Οχι ακόμα". Συνεπώς, καλώς τους περιμένουμε...

Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ