Πέρα από τις προπαγανδιστικές ανάγκες, ενόψει των ευρωεκλογών, τις οποίες εξυπηρετούν δημοσιεύματα και δηλώσεις, υπάρχει η αντικειμενική βάση, που οδηγεί σε διάφορους προβληματισμούς για επιμέρους χειρισμούς, στα πλαίσια της δεδομένης κατεύθυνσης, η οποία αποτυπώνεται στις Συνθήκες για την ΕΕ. Οι προβληματισμοί αυτοί αφορούν ανάγκες του κεφαλαίου και όχι της εργατικής τάξης, των λαών της ΕΕ. Στόχο έχουν να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές και πολιτικές συνέπειες για τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό, από την παγκόσμια οικονομική κρίση που επεκτείνεται και στην ΕΕ. Τέτοιο χαρακτήρα έχει η "διαμάχη" γύρω από τη μείωση ή όχι των επιτοκίων, η πρόταση για μη υπολογισμό των αναπτυξιακών κονδυλίων στα κρατικά ελλείμματα (ένας εκ των δεικτών της σύγκλισης), οι επαναλαμβανόμενες τακτικά διακηρύξεις για "μεγάλα έργα" κλπ. Σε τέτοιο σημείο έφτασε η προπαγανδιστική έμπνευση πολλών απολογητών του κεφαλαίου, που αναγορεύουν τις προτάσεις αυτές σε κριτήρια διαχωρισμού "Αριστεράς" και "Δεξιάς". Λίγο ακόμη και θα χαρακτηρίσουν "κόκκινη" την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FED), που μειώνει τα αμερικανικά επιτόκια και δε γνωρίζουμε αν θα βρουν κατάλληλο χαρακτηρισμό για την Ιαπωνία, που τα έφτασε στο 0,25%, χωρίς κανένα αποτέλεσμα στην ανάσχεση της κρίσης.

****

Οι λεγόμενες κεντροαριστερές κυβερνήσεις, με προπέτασμα μεγάλα λόγια και διακηρύξεις περί κοινωνικής δικαιοσύνης, προωθούν, όπως ακριβώς και οι νεοφιλελεύθερες, την ΟΝΕ, ως εργαλείο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, για να πετύχουν ένα στόχο: Την εξασφάλιση της κυριαρχίας και των κερδών του κεφαλαίου, με την όλο και μεγαλύτερη εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, ιδιαίτερα με τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης. Δεμένη μ' αυτόν το στόχο είναι και η επιδίωξη της υπερίσχυσης στον ανταγωνισμό με τα άλλα δυο ιμπεριαλιστικά κέντρα, ΗΠΑ και Ιαπωνία.

Γι' αυτό οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις, όπως και οι νεοφιλελεύθερες, δεν αμφισβητούν τις βασικές κατευθύνσεις της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης που προωθεί η ΟΝΕ: Τις ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων επιχειρήσεων, αλλά και μεγάλου μέρους των τομέων αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης (παιδεία, υγεία κλπ.), το σάρωμα των εργατικών κατακτήσεων για εξασφάλιση "ευελιξίας" στην αγορά εργασίας (η περίφημη "Λευκή Βίβλος" για την απασχόληση, την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη), τη μείωση των κοινωνικών δαπανών.

****

Στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" 1/11/98 αναδημοσιεύεται άρθρο από την "LE MONDE diplomatique" των πανεπιστημιακών καθηγητών κι ερευνητών Daniel Baudru και Bernard Maris. Οι δυο αρθρογράφοι επισημαίνουν ότι η γαλλική κυβέρνηση εξυπηρέτησε τα συμφέροντα της χρηματιστικής ολιγαρχίας με τέσσερις τρόπους: "Αξιοποίηση των χρηματιστηριακών κερδών και χαμηλή φορολόγηση των υπεραξιών. Ιδιωτικοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών, ώστε να υπάρξουν νέες ευκαιρίες τοποθέτησης κεφαλαίων και να κατευθυνθεί, έτσι, ένα μέρος της αποταμίευσης του κοινού προς το Χρηματιστήριο. Μετατροπή του κοινωνικού κεφαλαίου σε ιδιωτικό κεφάλαιο, μέσα από ένα ιδιωτικό σύστημα ασφάλισης και συνταξιοδότησης, τύπου ταμείων συνταξιοδότησης. Τέλος, μια πολιτική που θα ευνοούσε την ευελιξία της εργασίας, η οποία απορρέει ήδη από τα τρία πρώτα σημεία". Ιδιαίτερα για το τελευταίο σημείο, αναφέρεται: "Ηδη, η μερική απασχόληση απολαμβάνει φορολογικές απαλλαγές, πράγμα το οποίο ωθεί τις επιχειρήσεις να πολλαπλασιάζουν τις θέσεις μερικής απασχόλησης, κατάσταση από την οποία επωφελούνται οι ...στατιστικές που αναφέρονται στην ανεργία... Ο ίδιος ο νόμος για τις 35 ώρες εργασίας αποτελεί ένα μεγάλο βήμα για τον υπολογισμό της σε ετήσια βάση, που αποτελεί έναν άλλο τύπο ευελιξίας της εργασίας: Προβλέπεται στο 70% των 204 συμβολαίων που υπογράφτηκαν την 1/10/1998... περισσότερα από 170 δισ. γαλλικά φράγκα (περίπου 8,5 τρισ. δρχ.) συνεχίζουν να βοηθούν τις επιχειρήσεις να κάνουν προσλήψεις: Μια φορολογία που είναι πιο ευνοϊκή γι' αυτές διευκολύνει στο εξής τη μεταβίβασή τους, όπως και τη δημιουργία τους".

Στο συμπέρασμα ότι το 35ωρο βοήθησε την κερδοφορία του κεφαλαίου και όχι τη δημιουργία θέσεων εργασίας καταλήγει και η "Wall Street Journal" ("Ελευθεροτυπία" 5/11/98): "Σε μια χώρα, όπου οι αντιπαραθέσεις, όσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις, ήταν πολύ έντονες, ο νόμος για το 35ωρο έχει προκαλέσει στροφή προς διαπραγματεύσεις υψηλού επιπέδου. Επέσπευσε ακόμη τη μετατόπιση από το καθεστώς των εθνικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας προς συμφωνίες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες κάθε επιχείρησης χωριστά. Το πιο σημαντικό είναι ότι έχει προκαλέσει ένα κύμα αναδιάρθρωσης, που ίσως να κάνει τις επιχειρήσεις πιο ευέλικτες στο μέλλον... Αν και στόχος είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας, τα πρώτα οφέλη προέρχονται από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη μείωση του κόστους εργασίας".

****

Τίποτα, λοιπόν, δεν αλλάζει επί της ουσίας στην κατεύθυνση της πολιτικής. Βεβαίως, οι κομμουνιστές δεν είχαμε καμιά αυταπάτη. Εγκαιρα προειδοποιήσαμε τις λαϊκές δυνάμεις για την όλο και πιο αντιδραστική εξέλιξη στα πλαίσια της ευρωπαϊκής καπιταλιστικής ενοποίησης. Η πορεία προς τις ευρωεκλογές δίνει τη δυνατότητα στους κομμουνιστές να συζητήσουν πιο πλατιά, να διαφωτίσουν, να αποκαλύψουν το χαρακτήρα και τους στόχους της ΕΕ, να διαλύσουν αυταπάτες για τα "πλεονεκτήματα" της συμμετοχής της χώρας μας σ' αυτήν, να ξεσκεπάσουν το ρόλο των πολιτικών δυνάμεων, που στηρίζουν, με τον ένα ή άλλο τρόπο, το "μονόδρομο" της ΟΝΕ. Να προβάλλουν την ανάγκη της εναντίωσης, της πάλης, της ρήξης με το ευρωπαϊκό ιμπεριαλιστικό κέντρο, ως θεμελιακό στοιχείο της πολιτικής του Κόμματος, για τη συγκρότηση, τον αγώνα και την προοπτική του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού Μετώπου.

Ελένη ΚΑΤΡΟΔΑΥΛΗ

Πέρα από τις προπαγανδιστικές ανάγκες, ενόψει των ευρωεκλογών, τις οποίες εξυπηρετούν δημοσιεύματα και δηλώσεις, υπάρχει η αντικειμενική βάση, που οδηγεί σε διάφορους προβληματισμούς για επιμέρους χειρισμούς, στα πλαίσια της δεδομένης κατεύθυνσης, η οποία αποτυπώνεται στις συνθήκες για την ΕΕ. Οι προβληματισμοί αυτοί αφορούν ανάγκες του κεφαλαίου και όχι της εργατικής τάξης, των λαών της ΕΕ