Το μπακάλη της γειτονιάς σου να ρωτήσεις, θα σου πει πως συνέταιρος σε επιχείρηση δεν μπαίνεις, παρά μόνο στην περίπτωση που περιμένεις να αποκομίσεις κέρδος. Να βάλεις δέκα για πάρεις πίσω τουλάχιστον 15. Αντε στη χειρότερη περίπτωση, κι αν η δουλιά δεν τραβήξει, να κρατήσεις τουλάχιστον το δικό σου κεφάλαιο, με την ελπίδα πως κάποια μέρα μπορεί και να αποδώσει το μέρισμα και να μην πάει έτσι στράφι η επένδυσή σου. Σε κάθε άλλη περίπτωση, πόσο μάλλον αν από πριν ψυχανεμίζεσαι πως το ρίσκο είναι υψηλό, παίρνεις το καπελάκι σου, λες την καλησπέρα σου και αποφεύγεις όμορφα και ωραία να συνεργαστείς με συνεταίρους που πάνε να σε τυλίξουν και να βάλουν στη δική τους κάσα, όσα με το δικό σου μόχθο έφτιαξες.

Ακόμα και με όρους ατόφια τεχνοκρατικούς, δεν πρόκειται να βρεις στην ιστορία περίπτωση έστω και γιαλατζί επιχειρηματία που να 'βαλε κεφάλαιο 3,5 για να πάρει πίσω 1. Ισως μοναδική εξαίρεση να αποτελεί το Χρηματιστήριο των Αθηνών, με τα εκατομμύρια των μεροκαματιάρηδων που πίστεψαν στα κυβερνητικά παπαγαλάκια, όταν τιτίβιζαν πως από σοβατζής μπορείς κι εσύ να γίνεις μέσα σε μια νύχτα καραβοκύρης, αρκεί να γίνεις οπαδός του «λαϊκού καπιταλισμού». Σε καμιά άλλη περίπτωση, ωστόσο, δεν απαντάται επιχειρηματίας που να σέβεται τον εαυτό του και να παρουσιάζει τη χασούρα του για «εθνικό στόχο» και την καταλήστευσή του σαν «αμοιβαία και ισότιμη συνεργασία» με τους λεγόμενους συνεταίρους του σκληρού πυρήνα στο μετοχικό μαγαζί.

Κι όμως. Στα λογιστικά βιβλία της ΕΕ, είμαστε καταχωρημένοι σα λαός στην κατηγορία εκείνη των αποτυχημένων μετόχων που δίνουν 3,5 για να πάρουν πίσω 1. Είναι το επιστέγασμα της «ιστορικής» μας επένδυσης πριν από μερικές δεκαετίες στο συνεταιρισμό του ευρωτράστ, που ξεκίνησε σαν ΕΟΚ και σήμερα άλλαξε τη φίρμα του σε «ΕΕ». Και καλά, θα πει κανείς, εκείνοι που βάλαμε για διαχειριστές των κόπων μας, δεν τη βλέπουν τη χασούρα μας να ξεστραβωθούν από την ευρωτύφλα τους και να πάρουμε τα «ομμάτιά μας»; Λογικό σαν σκέψη, υπάρχει ωστόσο και η λεπτομέρεια: το 3,5 βγαίνει από τις τσέπες μόνο εκείνων που παράγουν, όταν το 1 γυρνάει στα ταμεία εκείνων που διευθύνουν την παραγωγή από τον καναπέ της έπαυλής τους. Αν σκεφτείς τώρα τους πολιτικούς δεσμούς αίματος που δένουν τον Κυριακόπουλο του ΣΕΒ με τους ευρωλάγνους ηγήτορες που κατά καιρούς εναλλάσσονται στην κυβέρνηση, εύκολα καταλαβαίνεις ότι η «χασούρα» στη δική σου γλώσσα, μεταφράζεται σε «ευρωπαϊκό όραμα» στη δική τους και ο συνεταιρισμός συνεχίζει να δουλεύει ρολόι.

Απλά μαθηματικά. Στο συνεταιρισμό της ΕΕ, ο χαμάλης εργαζόμενος πληρώνει το κόστος της επένδυσης στο τριπλάσιο από την απόδοση του κεφαλαίου του. Κι όταν είναι να του επιστραφεί το υποτυπώδες μέρισμα, ανακαλύπτει με έκπληξη πως αυτό πάει στις τσέπες εκείνων που δεν έβαλαν φράγκο για το συνεταιρισμό από το πουγκί τους στην Ελβετία. Κι αν μετά κι από αυτά αναρωτιέται κανείς τι να ψηφίσει στις 13 του Ιούνη, δεν έχει παρά να συμβουλευτεί το μπακάλη της γειτονιάς του...