Είναι οι σκέψεις του μυστικές, οι αποφάσεις του άγνωστες; /Εσύ κι εγώ κι εσείς, εμείς όλοι είμαστε το Κόμμα...

Μπ. Μπρεχτ

• Το «κολύμπι» στις μάζες - το στέλεχος πρέπει συστηματικά και συνεχώς να βρίσκεται στον κόσμο της δουλιάς και μαζί μ' αυτόν και όχι στα γραφεία καθοδηγώντας από το τηλέφωνο
• Η συνεχής μελέτη βασική προϋπόθεση για το αποτελεσματικό «κολύμπι». «Να μαθαίνουμε, να μαθαίνουμε και μετά να κάνουμε έλεγχο ώστε οι γνώσεις μας να μην είναι γράμμα νεκρό ή φράση της μόδας...» και φυσικά δε βοηθά η επιπόλαιη και «στο πόδι» μελέτη, ούτε το στήσιμο ΚΟΒ πτυχιούχων!! (που αποτελεί και καταστατική παραβίαση) αλλά η βαθιά έρευνα των προβλημάτων και η ουσιαστική γνώση που γίνεται στάση ζωής. Πολλές φορές ακούμε συντρόφους να λένε ότι πρέπει να έχουμε μορφωμένους στην καθοδήγηση - πραγματικά είναι ανάγκη των καιρών, και όταν λέμε μόρφωση προφανώς δεν εννοούμε πτυχιούχους μόνο, αλλά εργάτες που θα καθίσουν στα κομματικά θρανία και θα αποκτήσουν μαρξιστική παιδεία. Σε καμιά περίπτωση το κενό της έλλειψης παιδείας δεν καλύπτεται με το να τοποθετούμε σε καθοδηγητικές θέσεις στο Κόμμα και στο μαζικό κίνημα γεωπόνους να καθοδηγούν αγρότες, οικονομολόγους και βιομηχάνους να καθοδηγούν εργάτες
• Το στιλ καθοδήγησης - ιστορία πονεμένη που μας ταλαιπωρεί. Πολλές φορές υιοθετείται η εύκολη λύση - ο ανώτερος διατάζει, ο κατώτερος υπακούει - σε αντίθεση με την καθοδηγητική πειστικότητα που εμπνέει και συναρπάζει... Σύντροφοι με θάρρος γνώμης, με κρίση και θέση για τα ζητήματα, με πρωτοβουλίες, ευστροφία και επινοητικότητα δεν είναι «αρεστοί», παραμερίζονται και περιθωριοποιούνται επειδή δεν είναι «υπάκουα κουτάβια». Στα γρανάζια της ιεραρχίας και των «τύπων» πνίγεται η πρωτοβουλία, δημιουργείται ρουτίνα στην καθοδηγητική δουλιά, δε συσπειρώνονται όλες οι δυνάμεις. Σαν κύριο ένοχο για την «αποπνικτική αυτή ρουτίνα» ο Λένιν θεωρούσε τον τύπο του γραφειοκράτη «...που είναι ο χειρότερός μας εχθρός. Είναι ο κομμουνιστής που κάθεται σε υπεύθυνη θέση και που έχει τη γενική εκτίμηση σαν άνθρωπος ευσυνείδητος. Δεν έμαθε να καταπολεμά την κωλυσιεργία και την καλύπτει...»
• Το κύρος των στελεχών «έχει τεράστια σημασία το μεγάλο ηθικό κύρος που καταχτήθηκε στην πορεία της πάλης, το τελείως αδιάβλητο κύρος που αντλεί τις δυνάμεις του όχι από την αφηρημένη ηθική αλλά από την ηθική που δίνουν οι γραμμές και οι φάλαγγες των επαναστατικών μαζών»

Ποια όμως είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της ηθικής; Πρώτα απ' όλα η αφοσίωση στα πανανθρώπινα ιδανικά του κομμουνισμού μέσω του δύσκολου δρόμου της επαλήθευσής τους στη ζωή. Φυσικά στην ουσιαστική αφοσίωση στα ιδανικά και όχι την τυπική αφοσίωση των υφισταμένων στους διαχειριστές αυτών των ιδανικών - διαχειριστές που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις περίτρανα μπορούν να αλλάξουν στρατόπεδο και να μετατραπούν από υπηρέτες του κομμουνισμού σε κατηγόρους του. Δυστυχώς έχουμε αρκετά παραδείγματα και από το ιστορικό ΚΚΣΕ αλλά και από το ΚΚΕ.

Ασφαλές κριτήριο ελέγχου του βαθμού αφοσίωσης στα κομμουνιστικά ιδανικά είναι η συνέπεια, ο εναρμονισμός λόγων και έργων. Ο καλύτερος τρόπος κατάκτησης κύρους είναι τα έργα. Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΠΛΗΤΤΕΙ ΑΝΕΠΑΝΟΡΘΩΤΑ ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤ' ΕΠΕΚΤΑΣΙΝ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΜΑΖΩΝ. Είναι αδιανόητο στελέχη να κάνουν ιδιαίτερα όντας διορισμένοι καθηγητές, να απασχολούν ανασφάλιστους εργάτες όντας βιοτέχνες, να είναι πρόεδροι σωματείων-σφραγίδα που τα ΔΣ να μη συνεδριάζουν ποτέ, να μην ανοίγουν μέτωπο με αντιλαϊκές επιλογές δημάρχων...

Αλλά και ως Κόμμα η συνέπεια λόγων και έργων πρέπει να αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό μας - δεν μπορούμε να ζητάμε αύξηση 100% στο μεροκάματο και να υπογράφουμε στη ΓΣΕΕ αυξήσεις 0,2-0,5%. Η υπερεπαναστατικότητα στα λόγια και η πλήρης ενσωμάτωση στην πράξη σπέρνουν απογοήτευση και ηττοπάθεια. Ούτε μπορούμε από τη μια να διατρανώνουμε την υποστήριξή μας στον πολύπαθο λαό του Ιράκ αλλά να τον «ξεχνάμε» στις εκδηλώσεις αλληλεγγύης (ΠΑΜΕ) και να θεωρούμε αδελφό κόμμα το ΚΚ του Ιράκ που συμμετέχει στη δοσίλογη κυβέρνηση της χώρας του.

• Η ανάδειξη των στελεχών πρέπει να γίνεται με τη συμμετοχή όλου του Κόμματος μέσω των θεσμοθετημένων από το καταστατικό δημοκρατικών διαδικασιών και όχι στα κρυφά με κοπτάτσιες και διορισμούς των εκάστοτε «βολικών» ή με «στημένες» εκλογές (π.χ. διάλυση ΚΟΒ, «μεταγραφές» από μια ΚΟΒ στην άλλη) για να δημιουργήσουμε τους συσχετισμούς και να απομονώσουμε τους ανυπάκουους. Ο Λένιν γράφει «είναι ανάγκη όλο το κόμμα... να βλέπει μπροστά του σαν στην παλάμη του, ολόκληρη τη δράση κάθε υποψήφιου γι' αυτό το υψηλό πόστο, να γνωρίζει ακόμα και τα ιδιαίτερα γνωρίσματα, τις δυνατές και αδύνατες πλευρές τους, τις νίκες και τις ήττες τους. Οι ήττες αυτές να μην κρύβονται μέσα στη μουχλιασμένη ατμόσφαιρα των ομίλων και των μικροομάδων, να μπαίνουν στην κρίση όλων. Ετσι και μόνο έτσι θα δώσουμε σ' όλη τη μάζα των κομματικών στελεχών τη δυνατότητα να μάθει τους ηγέτες της και να βάλει τον καθένα τους στη θέση που του αξίζει... Φως, περισσότερο φως. Εχουμε ανάγκη από μια τεράστια συναυλία... Μόνο ύστερα από πολλές συζητήσεις ανοιχτές μπορεί να διαμορφωθεί ένα πραγματικά συλλογικό όργανο καθοδηγητών...». Τα λόγια του Λένιν αποκτούν ιδιαίτερη σημασία σήμερα που και από τις «θέσεις» ομολογείται ότι στελέχη επιπέδου ΚΕ δεν «αφομοίωσαν» τη στρατηγική και το πρόγραμμα του Κόμματος, επί 10ετία μάλιστα. Είναι απαραίτητο σύμφωνα με τον Λένιν να γνωρίζουμε ποιος έκανε ή δεν έκανε τι και για ποιο λόγο για να κρίνουμε οι ίδιοι και όχι να θεωρήσουμε κάτι δεδομένο... Με αυτόν τον τρόπο μόνο διασφαλίζουμε το κύρος του Κόμματος και δε δίνεται η εντύπωση ότι στην ΚΕ γίνεται οργανωτικό ...ξεκαθάρισμα.
• Βέβαια δεν αρκεί μόνο η σωστή ανάδειξη στελεχών. Απαιτείται και η προφύλαξή τους από τυχόν φθορές και διαφθορές και παντός είδους διαπλοκές. Ασφαλείς μέθοδοι αυτοπροστασίας του Κόμματος από τις αρνητικές πλευρές των στελεχών του είναι

- η ελεύθερη κριτική από πάνω προς τα κάτω και από κάτω προς τα πάνω - δεν υπάρχουν θέσφατα στο Κόμμα, δεν υπάρχουν πάνσοφοι και αλάθητοι όσο ψηλά και αν βρίσκονται στην κομματική ιεραρχία. Κανείς δεν είναι το Κόμμα, όλοι μας είμαστε για το Κόμμα.

- ο έλεγχος των πεπραγμένων τους.

Οποιος δεν έπραξε τίποτα στη δουλιά που του ανατέθηκε δεν μπορεί να συνεχίζει να είναι υπεύθυνος γι' αυτήν στο όνομα του ότι είναι «δικός μας». Σοβαρό στοιχείο στο ξεδίπλωμα των δημιουργικών ικανοτήτων των στελεχών αποτελεί η σωστή τους αξιοποίηση με βάση την κλασική αρχή «ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση». Ολος ο κόμπος αξιοποίησης των στελεχών σύμφωνα με τον Λένιν είναι «στο να ξέρεις να διοικείς, να ξέρεις να τοποθετείς σωστά τους ανθρώπους με βασικό κριτήριο επιλογής τα πολιτικά καθήκοντα της συγκεκριμένης περιόδου που διανύουμε». Η γνώση, η μελέτη, η πνευματική καλλιέργεια, η συνεχής μάχη για την άνοδο της προσωπικής κουλτούρας του κάθε μέλους και στελέχους, κυρίως η πράξη και η συνέπεια λόγων και έργων είναι βασικά εργαλεία που όταν χρησιμοποιούνται σωστά εντοπίζουν έγκαιρα και με ασφάλεια τη διάβρωση και το πισωγύρισμα. Οταν δε χρησιμοποιούνται ή παραβιάζονται τότε δε χρεοκοπεί το Κόμμα αλλά ακριβώς το αντίθετο, η αντιλενινιστική πραχτική στην επιλογή και ανάδειξη στελεχών. Πρακτική που μπορεί κάλλιστα να ασκείται και κάτω από φιλολενινιστικές κορόνες.

Δήμητρα Σαμαρά

Μέλος ΚΟΒ πτυχιούχων - Σέρρες