ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (Του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).-

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Κάρντιφ (15 - 16 Ιούνη) στη βάση του σοβαρού ενδεχόμενου οι επόμενες γερμανικές εκλογές του Σεπτέμβρη 1998 να σημάνουν την ήττα του καγκελάριου Χ. Κολ και την αποχώρηση του "μεγάλου αφεντικού" της Κοινότητας, έθεσε αυτόματα πρόβλημα "πολιτικής Ευρώπης". Παρά την καταπόνηση από την εξοντωτική Σύνοδο των Βρυξελλών για την ΟΝΕ, οι "μεγάλες δυνάμεις" εξαναγκάστηκαν σε μια πρώτη αψιμαχία για "το μέλλον της Ευρώπης", με ειδική αναφορά στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής.

Η υλοποίηση της ΟΝΕ του Μάαστριχτ, αδιαφορώντας για τα προσωπικά "δράματα" των πολιτικών της, προϋποθέτει αναγκαστικά την πολιτική διαχείριση της "ζώνης ΕΥΡΩ", ως συντονισμό του κεφαλαίου και καταστολή της αυξανόμενης λαϊκής δυσαρέσκειας. Εντονες πολιτικές διεργασίες προηγήθηκαν του Κάρντιφ, με αποκορύφωμα την "κοινή επιστολή" του ηγεμονικού διδύμου Χ. Κολ και του Γάλλου Προέδρου Ζ. Σιράκ, καθώς και τις κινήσεις αντιπερισπασμού του Βρετανού πρωθυπουργού Τ. Μπλερ. Οπωσδήποτε, το ρήγμα μεταξύ οικονομικής και πολιτικής Ευρώπης εμπεριέχει θανάσιμους κινδύνους για το μεγάλο κεφάλαιο και την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων. Αλλά η Ευρώπη δεν πρόκειται να γίνει ποτέ ένα ενιαίο κράτος - έθνος. Και όσο πιο πολύ γίνεται φανερή η αδυναμία"δημοκρατικής" συγκόλλησης των ξεχωριστών συμφερόντων, τόσο περισσότερο ενισχύονται οι τάσεις για επιβολή αυταρχικής εξουσίας από μια νέα "Ιερά Συμμαχία". Οδεύουμε προς "επανεθνικοποίηση", δηλαδή αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των "μεγάλων δυνάμεων". Η μόνη "ενοποιημένη" εξουσία είναι αυτή των αδίστακτων τραπεζιτών.

Η συντηρητική ηγεσία του γερμανο-γαλλικού άξονα, με "κοινή επιστολή" του Χ. Κολ και του Ζ. Σιράκ, έθεσε ξαφνικά ένα θέμα "εκτός επικαιρότητας", την επίσπευση των διαδικασιών και την έναρξη διαπραγματεύσεων για την "πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης".

Η επιστολή Κολ - Σιράκ, αρχές της περασμένης βδομάδας, κατέλαβε εξ απήνης το φιλόδοξο λόρδο Τ. Μπλερ, ο οποίος προετοίμαζε "μυστικά" και ήθελε να εντυπωσιάσει με μια ανάλογη βρετανική πρωτοβουλία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Κάρντιφ, τον λεγόμενο "τρίτο δρόμο" για μια "Ευρώπη 2" μετά την ΟΝΕ, υπό"κεντρο-αριστερά" ηγεσία. Η ιδιομορφία και η τομή της επιστολής Κολ - Σιράκ έγκειται στο γεγονός ότι ξαφνικά τα "μεγάλα αφεντικά" ξιφουλκούν εναντίον των "υπερβολών του συγκεντρωτισμού", διακηρύσσοντας ότι "ο στόχος της ευρωπαϊκής πολιτικής δεν ήταν, και δεν μπορεί να είναι, η οικοδόμηση ενός κεντρικού ευρωπαϊκού κράτους, δηλαδή μιας Ευρώπης οργανωμένης με συγκεντρωτικό τρόπο". Αίτημα μια "πολιτική ένωση σε αρμονία με την ΟΝΕ" και μια "ισχυρή" Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά "με διατήρηση των πολιτικών και πολιτιστικών διαφορετικών παραδόσεων". Ζητείται "οριοθέτηση αρμοδιοτήτων" μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και κρατών - μελών με "ακόμη πιο αυστηρή εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας". Στη βάση των "θεσμικών μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται από το Μάαστριχτ και το Αμστερνταμ",ζητείται μια νέα διακυβερνητική συμφωνία "πριν την επόμενη διεύρυνση", στη βάση ενός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος. Με άλλοθι τη γενικόλογη επίκληση στο "συμφέρον των ανθρώπων" και παρακάμπτοντας κάθε αναφορά στην αρχή της αντιπροσώπευσης και τη δημοκρατική δομή και λειτουργία, οι Κολ και Σιράκ προτείνουν ένα καινούριο πρότυπο, στη βάση της συγκέντρωσης όλων των εξουσιών από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο "για όλη την Ευρώπη", την υποβάθμιση όλων των άλλων υφισταμένων κοινοτικών οργάνων και "ένα μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών των εθνικών αρχών".

Το νέο πρότυπο προτείνει τη σταδιακή ανάληψη του συνόλου της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που συνέρχεται μια φορά το εξάμηνο, σε βάρος της Κομισιόν ("να μεταρρυθμιστεί σε βάθος"), του Συμβουλίου Υπουργών (διαδικασία λήψης αποφάσεων συν δομή) και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Ολες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται "ευέλικτα" με ειδική πλειοψηφία. Αποσιωπάται κάθε αναφορά στη "διάκριση εξουσιών". Πρόκειται για πυραμιδοειδές πολιτικό πρότυπο,χωρίς διαμεσολάβηση μεταξύ βάσης και κορυφής, με πληθώρα "μοριακών" οργάνων, που θα λειτουργούν σαν "γραφεία παραπόνων" και "διεκπεραίωσης" των τρεχουσών προβλημάτων των "πολιτών" και έναν αυταρχικό "τρούλο", το μετεξελιγμένο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που δε θα εκλέγεται, δε θα ελέγχεται και δε θα λογοδοτεί πουθενά, αποτελώντας ιδανικό συμπλήρωμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.Η επιστολή Κολ - Σιράκ διακηρύσσει ότι "το πρότυπο αυτό πόρρω απέχει από μια επανεθνικοποίηση". Αλλά όλοι κατάλαβαν ότι σήμανε το τέλος του "ομοσπονδιακού ονείρου" και της "ενιαίας" Ευρώπης. Η βρετανική πλευρά έτριβε τα χέρια της κάτω από το τραπέζι. Ο ευρωσκεπτικισμός κυριάρχησε επιτέλους και στις ηπειρωτικές καγκελαρίες. ΟΧΙ στις "Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης", ΝΑΙ στη νέα "Ιερά Συμμαχία". Ολα αυτά, βέβαια, σε στενή σύνδεση με τη "μεγάλη σκακιέρα", που άνοιξε στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με τη δεδομένη και διευρυμένη μονοκρατορία των ΗΠΑ, την αμερικανική ευλογία των φανερών γερμανικών επιλογών, την επανεμφάνιση των φοβιών Γαλλίας και Ρωσίας, τις αγγλικές ακροβασίες μεταξύ της αμβλυμένης "ειδικής σχέσης" με την Ουάσιγκτον και την ανάγκη "αγκίστρωσης" στην ηπειρωτική Ευρώπη, τη "Νέα Δομή" του ΝΑΤΟ.

Η ιδιότυπη "μοναξιά" του Χ. Κολ στο Κάρντιφ, που εκφράστηκε έντονα και στην καθιερωμένη αναμνηστική φωτογραφία, όπου για πρώτη φορά ο Γερμανός καγκελάριος δε φωτογραφήθηκε στη μέση της μάζωξης, περιέπλεξε τα πράγματα, μπερδεύοντας την προεκλογική ανησυχία με τις ουσιαστικές αποφάσεις. Ετσι και αλλιώς, σύμφωνα με τα ομόφωνα συμπεράσματα του Κάρντιφ, "πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η επικύρωση της Συνθήκης του Αμστερνταμ", που δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν την άνοιξη του 1999. Παρ' όλα αυτά, "ως πρώτο βήμα" αποφασίστηκε έκτακτη "άτυπη σύνοδος των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων και του προέδρου της Κομισιόν" για τις αρχές Οκτώβρη, δηλαδή λίγες μέρες μετά τις γερμανικές εκλογές, προκειμένου να "εμβαθύνουν τη συζήτηση και να μελετήσουν": 1. Την αντιμετώπιση των "θεσμικών" ζητημάτων, που δεν επιλύθηκαν στο Αμστερνταμ. 2. "Την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας και την υλοποίηση της επικουρικότητας". Η "ανώμαλη" ενεργός παρέμβαση του Τ. Μπλερ στο Κάρντιφ, που σπάει θεαματικά την ευρωαπομόνωση του Λονδίνου, κατάφερε να αποτρέψει την ανάθεση του συνόλου της πολιτικής "μεταρρύθμισης" σε μια "επιτροπή σοφών" υπό την προεδρία του Γάλλου πρώην προέδρου της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ. Μετά την έκτακτη Σύνοδο του Οκτώβρη, τη διαπραγμάτευση θα αναλάβουν οι "εκπρόσωποι" των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Αντίθετα, εκκρεμεί η "πρωτοβουλία" Τ. Μπλερ - που έλαβε δυσανάλογη έκταση και στην Αθήνα - για τη δημιουργία μιας νέας "κεντρο-αριστεράς", σύμφωνα με το αμερικάνικο "λίμπεραλ", που θα "εκσυγχρονίσει" την παραδοσιακή ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, σύμφωνα με τις πολιτικές επιταγές της Μααστριχτικής λαιμητόμου. Εντύπωση προκάλεσε και η πρόσφατη εσπευσμένη και πανικόβλητη προσχώρηση του Μπερλουσκόνι στο "ευρωπαϊκό λαϊκό" κόμμα μετά από γερμανική εντολή και παρόλο που συμμετείχε ήδη σ' αυτό το κόμμα του Ρ. Πρόντι, πρωθυπουργού της "κεντρο-αριστεράς", σε μια εμφανή γερμανόπνευστη προσπάθεια έξωθεν επανασυγκρότησης της "μεγάλης" ιταλικής χριστιανοδημοκρατίας, με "εθνικιστικές" τάσεις. Η προσπάθεια δημιουργίας δύο εναλλακτικών "συνασπισμών", που θα διαχειρίζονται την πολιτική εξουσία του Μάαστριχτ, φαίνεται, ακόμη, μπερδεμένη σε σχέση με τις "παραδόσεις". Αλλά φωτίζεται επαρκώς, αν τοποθετηθεί σε σχέση με το δίλημμα: "Ναι" ή "όχι" στο Μάαστριχτ;