Η διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας, η ειρηνική επίλυση των συνοριακών διαφορών και η επέκταση του πρωτοκόλλου Τελωνειακής Ενωσης προς την Κύπρο, αποτελούν βασικούς όρους που η Ευρωπαϊκή Ενωση θέτει στην Τουρκία για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις που θα αρχίσουν στις 3 Οκτώβρη.

Οι όροι αυτοί και άλλοι περιλαμβάνονται στο κείμενο του λεγόμενου διαπραγματευτικού πλαισίου, που σήμερα εγκρίνει και δίνει στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως το πολιτικό πλαίσιο της όλης διαπραγματευτικής διαδικασίας, η οποία, όπως επισημαίνεται και σε αυτό το κοινοτικό κείμενο, παραμένει «ανοιχτού τέλους, με άλλα λόγια ουδεμία εγγύηση παρέχεται για την ίδια την εισδοχή της χώρας στην ΕΕ».

Πιο αναλυτικά, στην παράγραφο 4 του κειμένου επισημαίνεται ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει απαρέγκλιτος σεβασμός, από την τουρκική πλευρά, των σχέσεων καλής γειτονίας, ενώ σημειώνεται και η δέσμευση της Αγκυρας να επιλύσει όλες τις εκκρεμούσες διαφορές με ειρηνικά μέσα και, εάν χρειαστεί, στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Στο κείμενο υπάρχουν συνοπτικές αναφορές στο σύνολο, ουσιαστικά, των «ελληνικού ενδιαφέροντος» ζητημάτων, οι οποίες και θα εξειδικευτούν στον οδικό λεπτομερέστερο χάρτη πορείας των διαπραγματεύσεων που αναμένεται να εκδοθεί από ευρωπαϊκής πλευράς τους επόμενους μήνες.

Για δε το Κυπριακό, η Αγκυρα καλείται επίσης να προχωρήσει στην ομαλοποίηση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ είναι σημαντικό πως σε ό,τι αφορά το πρωτόκολλο περί Τελωνειακής Ενωσης, χρησιμοποιείται για πρώτη φορά ο δημιουργικά ασαφής όρος «να επεκτείνει» προς την Κύπρο και όχι ο σαφώς ακριβέστερος αλλά και πιο περιοριστικός σε ό,τι αφορά τις ελληνικές θέσεις όρος «υπογράψει».

Η Επιτροπή θέτει έτσι εκ των πραγμάτων θέμα εφαρμογής του πρωτοκόλλου, καθώς, κατά την εκτίμηση αξιωματούχων της, η Κύπρος θα μπορεί να μην επιτρέπει το «άνοιγμα» διαπραγματευτικών κεφαλαίων και ως εκ τούτου να καθυστερεί την όλη διαδικασία αν, για παράδειγμα, παρά την υπογραφή του πρωτοκόλλου, η Αγκυρα επιμείνει να μην επιτρέπει τον κατάπλου πλοίων υπό κυπριακή σημαία στα λιμάνια της.

Σε ό,τι αφορά τέλος τις ίδιες τις διαπραγματεύσεις, η Επιτροπή, όπως αναφέρει το κείμενο, θα εκδώσει στο τέλος της διαδικασίας έκθεση με την οποία θα αναλύει το κατά πόσον έχουν ή όχι εφαρμοστεί τα προαναφερθέντα, ενώ, όπως και πάλι διευκρινίζεται, δεν παρέχεται καμία εγγύηση για την ευτυχή, για την Τουρκία, ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων ή την ίδια την ένταξή της.

Το κείμενο αυτό θα πρέπει να εγκριθεί από τις κυβερνήσεις των «25» στο Συμβούλιο Υπουργών, ενώ θα συμπληρωθεί, το φθινόπωρο, από τον ίδιο τον «χάρτη πορείας» των διαπραγματεύσεων αυτών, ένα έγγραφο σαφώς λεπτομερέστερο, στο οποίο θα αναλύεται βήμα προς βήμα το τι ακριβώς ζητεί και πώς από την Αγκυρα η Ενωση.