Με την έναρξη του εμφυλίου και πολύ γρήγορα, επειδή διαπιστώνεται πως δεν επαρκούν τα υπάρχοντα, ιδρύονται Διαρκή Στρατοδικεία σε Θεσσαλονίκη, Κόρινθο, Λάρισα, Καβάλα, Ιωάννινα, Χανιά, Κοζάνη και Μυτιλήνη, εκτός των Αθηνών όπου υπήρχε. Τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων κάθονται στις έδρες των Στρατοδικείων και των Βασιλικών Επιτρόπων. Συμμετέχουν στις διαδικασίες «κάθαρσης» της χώρας από «μιάσματα, κατασκόπους, κατσαπλιάδες, Κομμουνιστο-συμμορίτες(Κ/Σ)», που ακολουθεί η στρατιωτική δικαιοσύνη με τις δίκες και καταδίκες.

Οι στρατιωτικοί δένονται όλο και περισσότερο, θέλοντας και μη (στην αρχή του εμφυλίου υπήρχαν και πολλοί που δε συμφωνούσαν), με υπερεθνικιστική ιδεολογία και αιματηρή τακτική. Από τους υπόλοιπους του κυβερνητικού στρατού, οι μεν στρατεύσιμοι που έχουν προέλευση το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) και τον ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) οδεύουν στη Μακρόνησο, ενώ οι αξιωματικοί με την κατάρτιση του Β΄ πίνακα σε νησιά, υπό ειδικό καθεστώς εξορίας, μέχρι που φούντωσε ο εμφύλιος και αργότερα.

Οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας και πολύ περισσότερο το Σώμα των αξιωματικών και υπαξιωματικών, βίαια στην αρχή, πολύ μεθοδικά και οργανωμένα στη συνέχεια, οχυρώνονται και σφυρηλατούνται ιδεολογικά για να χρησιμοποιούνται προς προστασίαν του «κοινωνικού καθεστώτος». Οι εκκαθαρίσεις με βάση την ιδεολογική και κομματική τοποθέτηση ακολούθησαν διάφορες φάσεις, από τη δεκαετία του 1930 ακόμα. Πρώτα από φιλελεύθερα, βενιζελικά στοιχεία, ήδη από το 1933 και ιδίως το 1935 (δεν τους αποκαλούσαν «συνοδοιπόρους» τότε). Στη συνέχεια το 1943-1944 στη Μέση Ανατολή και τέλος στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου. Ετσι από το 1950, εκείνο που χαρακτηρίζει τις ΕΔ είναι ο αντικομμουνισμός, ο αντιβενιζελισμός, η υποστήριξη του στέμματος και η αντίθεση στον κοινοβουλευτισμό.

Η εμφυλιακή νομοθεσία ολοκληρώνεται με προβλέψεις ατιμωρησίας και ευεργετημάτων μη δίωξης και αποκατάστασης για τα στελέχη των ΕΔ. Για ό,τι εγκλήματα και εάν έκαναν. Αρκεί να έγιναν «...υπό την στρατιωτικήν αυτών ιδιότητα και σχετίζονται με τον αντικομμουνιστικόν αγώνα ή έτεινον εις την επιτυχίαν αυτού...».

Ο νομοθέτης θέλει πλέον αξιωματικούς πιστούς και προστάτες του κοινωνικού καθεστώτος. Τις διαδικασίες και δικαιώματα επεμβάσεων στους στρατιωτικούς τα προβλέπει σχετικός «Κανονισμός» που εκδίδεται το Μάη του 1949. Ο εμφύλιος ακόμα δεν έχει λήξει και τα «εν ταις πόλεσι και φρουρίοις» στρατεύματα έχουν ειδικά καθήκοντα, είναι πολλά και βρίσκονται παντού. Στα βουνά και σε μικρότερες πόλεις και χωριά βρίσκεται ακόμα στρατός των ανταρτών. Εκείνο που είναι διάχυτο στον κανονισμό είναι ότι ο στρατός εκείνα τα χρόνια είχε καθήκοντα πολύπλευρα, πολύπλοκα, πολυεπίπεδα και πάντα μέσα στις πόλεις και στο εσωτερικό της χώρας.

Τα ανατιθέμενα καθήκοντα και οι παρεχόμενες αρμοδιότητες διευρύνονται με τα στρατοδικεία, τις εκτελέσεις, τις επεμβάσεις σε απεργίες και συλλαλητήρια, τις διώξεις φυγάδων, παρανόμων, αντιπάλων. Ως «ληστοσυμμορίες» θεωρούνται στον κανονισμό οι άντρες του Δημοκρατικού Στρατού. Η νοοτροπία που αποκτήθηκε, καλλιεργήθηκε και υπερτονίστηκε στα στελέχη των ΕΔ, στη διάρκεια εκείνου του πολέμου και στα επόμενα χρόνια, έχει τον αντικομμουνισμό ως κινητήριο μοχλό. Εκείνος ο κανονισμός περιέχει συμπυκνωμένη αυτή τη νοοτροπία.

Οι «ταραξίες» μετά τον εμφύλιο είναι έξω από τη χώρα ηττημένοι, αλλά οι ΕΔ έχουν το νου τους. Γι' αυτό και οι κανονισμοί δεν αλλάζουν παρά πολύ αργότερα. Στις 20-4-1967, δηλαδή την παραμονή του πραξικοπήματος, εκδίδεται Βασική Διαταγή (ΒΑΔ) με τροποποιήσεις του «Κανονισμού» ο οποίος και χρησιμοποιήθηκε αμέσως μετά. Το επιχείρημα ήταν πως «διασαλεύτηκε η τάξις», που αποτελεί προϋπόθεση του «κανονισμού» για επέμβαση στρατιωτικών δυνάμεων.

Λίγο μετά θα κυκλοφορήσει Στρατιωτικό Δελτίο με τροποποιήσεις. Είναι λεπτομερείς οδηγίες για επέμβαση στρατιωτικών τμημάτων και χρήση όπλων, αεροσκαφών, θωρακισμένων «...προς αποκατάστασιν τάξεως εις περίπτωσιν ταραχών...». Εν τω μεταξύ όμως η γαλούχηση και η πρακτική έχει ενσταλάξει στα στελέχη των ΕΔ αυτά τα μηνύματα. Οι ΕΔ είναι ο φύλακας άγγελος (οσάκις χρειάζεται) και της «δημοσίας τάξεως». Και όποιος έχει αντίρρηση και την προβάλλει με διαδηλώσεις, με καταλήψεις εργοστασίων, πλατειών, κτιρίων κλπ. έχει να αντιμετωπίσει το στρατό, που δεν αστειεύεται. Το σοβαρό είναι πως το ένοπλο τμήμα κάνει χρήση των όπλων, εάν δεν πειθαρχήσει το πλήθος. Και κάνει χρήση μέχρι να πειθαρχήσει. Που σημαίνει νεκρούς και τραυματίες. Που σημαίνει πως οι στρατιώτες μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν πλήθος που δεν υπακούει.

Τα σχόλια περιττεύουν όχι για την περίοδο του εμφυλίου, αλλά για τη μετέπειτα και για τη σημερινή. Που επανέρχεται στο προσκήνιο η αντιμετώπιση από το στρατό, ως απειλής, της περίπτωσης μη υπάκουου πλήθους. Αυτός ο «κανονισμός» εφαρμόστηκε στο πραξικόπημα, αφού θεωρήθηκε ως Βασική Διαταγή την παραμονή του πραξικοπήματος, στις 20-4-1967.

Τα στελέχη μαθαίνουν να βλέπουν στην αποστολή των ΕΔ την πάταξη του κομμουνισμού, με τη μορφή που την «επέβαλλε» το σύστημα εκπαίδευσης και το νομοθετικό πλαίσιο που παραπάνω προσεγγίσαμε. Μεταπολεμικά και στη δεκαετία του '60 οι ακτές της Τουρκίας είναι γεμάτες από μικρά αποβατικά, που οι δυνατότητές τους είναι να φτάσουν στα απέναντι νησιά και την Κύπρο. Κανείς δε δείχνει να ενδιαφέρεται. Ολοι κοιτάζουν τους βόρειους γείτονες και τη Ρωσική Αρκούδα.

Ο εμφύλιος, ο κίνδυνος «εισβολής των κομμουνιστοσυμμοριτών» από τις βόρειες χώρες, ο ψυχρός πόλεμος, το ΝΑΤΟ και η τέλεια ταύτισή μας μ' αυτό και η πεποίθηση πως μας προστατεύει, έχει παρασύρει όλες τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις. Οι Ενοπλες Δυνάμεις είναι προσανατολισμένες στα βόρεια σύνορα, αλλά συγχρόνως δεν κοίταζαν και ανατολικά. Ετσι λειτουργούσαν μέχρι το 1974. Ετσι γαλουχούνταν τα στελέχη των ΕΔ σε όλα τα επίπεδα. Ετσι ήταν τα σχέδια, η διάταξη των όπλων και των δυνάμεων και έτσι πίστευαν πως πρέπει να είναι. Ακόμα και στις ημέρες της εισβολής στην Κύπρο. Βόρεια κοίταζαν.

Με τον αντικομμουνισμό επομένως (εκτός της εφτάχρονης δικτατορίας) παρέδωσαν και μέρος εδάφους της Κύπρου, επιτυγχάνοντας εκείνο το οποίο ισχυρίζονταν πως επεδίωκαν να αποφύγουν επιβάλλοντας την «επανάσταση». Διότι (έτσι διατυμπάνιζαν οι «αντικομμουνιστές πατριώτες») εάν επικρατήσει κομμουνισμός θα αποσπάσει μέρος των εδαφών μας προς όφελος τρίτων. Τέτοια έλεγαν!!!

Αύριο το Γ΄ Μέρος