Πίεση για μια εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκική συζήτηση δέχεται η ελληνική κυβέρνηση, λίγες μέρες μετά την αναβάθμιση των ευρωτουρκικών σχέσεων που αποφασίστηκε στο Ελσίνκι. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπ. Ετσεβίτ, σε συνέντευξή του σε τουρκική εφημερίδα, επανέλαβε την «πρόσκληση» της Αγκυρας για διάλογο. Να προσέλθει σε διάλογο, προέτρεψε την Αθήνα και ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, ζητώντας από την Αθήνα και την Αγκυρα να συμφωνήσουν, προφανώς μέσω διαλόγου, τη διαδικασία επίλυσης των διαφορών τους.

«Νωρίτερα κι από το 2004 θα μπορούσαν να λυθούν οι ελληνοτουρκικές διαφορές μέσω διαλόγου, δίχως να παραστεί ανάγκη προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης», ανέφερε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Μπουλέντ Ετσεβίτ, σε συνέντευξή του, στην τουρκική εφημερίδα «Σαμπάχ».

Ο Ετσεβίτ παρατηρεί πως «η Ελλάδα υποστηρίζει ότι ως προς το Αιγαίο υπάρχει μόνο πρόβλημα υφαλοκρηπίδας κι ότι αυτό πρέπει να επιλυθεί στη Χάγη. Ωστόσο, στο Αιγαίο υπάρχουν περισσότερα του ενός προβλήματα».

Πρόκειται για θέση στην οποία εκφράζει εδώ και αρκετές μέρες ο Τούρκος πρωθυπουργός, ο οποίος στη συνέντευξη τονίζει επίσης ότι ο στόχος για πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ το 2004 «είναι ρεαλιστικός».

Σχολιάζοντας τις τοποθετήσεις του Τούρκου πρωθυπουργού, ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης επανέλαβε ότι «κατά τη δική μας θέση μια διαφορά υπάρχει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στο Αιγαίο, αυτή που έχει σχέση με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Το έργο αυτό μπορεί να το αναλάβει το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αφού προηγηθεί η σύναψη συνυποσχετικού μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Δεν υπάρχει οποιαδήποτε άλλη διαφορά. Κατ' επανάληψη έχουμε καλέσει και εγκαλέσει την Τουρκία, για θέματα τα οποία εκείνη εφευρίσκει και θεωρεί ότι αποτελούν διαφορές, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, να αναλάβει πρωτοβουλία, να τα φέρει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Είναι θέμα δικό της, δε μας αφορά».

Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι ο καλύτερος τρόπος για να επιλυθούν οι όποιες διαφορές υπάρχουν στο Αιγαίο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι ο διάλογος, ώστε να συμφωνηθεί η διαδικασία παραπομπής τους στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ή σε άλλο διαιτητικό όργανο.

Την επίσημη θέση των ΗΠΑ επανέλαβε και ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Φόλεϊ, όταν κλήθηκε να σχολιάσει την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Ελσίνκι σε ό,τι αφορά το Αιγαίο. Ο κ. Φόλεϊ δήλωσε συγκεκριμένα ότι «η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να συμφωνήσουν να παραπέμψουν τις διαφορές τους στο Διεθνές Δικαστήριο ή οποιονδήποτε άλλο μηχανισμό επίλυσης διαφορών, στον οποίο μπορούν να συμφωνήσουν» και συμπλήρωσε ότι «η θέση μας είναι γενικά παρόμοια με αυτή της ΕΕ σε ό,τι αφορά την επίλυση διαφορών στο Αιγαίο». Ολοκλήρωσε πάντως την αναφορά του στο θέμα επισημαίνοντας ότι «οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να επιβάλουν σε καμία από τις δύο στενές φίλες και συμμάχους μας, Ελλάδα και Τουρκία, πώς θα επιλύσουν τις διαφορές τους. Εμείς πάντως θα θέλαμε να τις δούμε να τις επιλύουν».

Απαντώντας σε ερώτηση για τη θέση των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά την προσθήκη που συμπεριλήφθηκε στην έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και στην οποία γίνεται αναφορά σε συνεννόηση της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο και με τις δύο πλευρές, ο κ. Φόλεϊ κατέστησε σαφές ότι η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει ως νόμιμη κυβέρνηση της Κύπρου μόνο την κυβέρνηση του κ. Κληρίδη. Αφού τόνισε ότι ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με αξιωματούχους των Ηνωμένων Εθνών και «ζήτησε διευκρινίσεις πάνω σε αυτό το τεχνικό ζήτημα το οποίο αφορά τις κυπριακές αρχές και τα Ηνωμένα Εθνη», σημείωσε ότι η προσθήκη επισημαίνει, χωρίς σχόλιο, πως η Τουρκία πιστεύει ότι ο ΟΗΕ πρέπει να αναπτύξει ειρηνευτικές διαδικασίες και με τα δύο μέρη. Συνέχισε λέγοντας ότι «ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών διευκρίνισε την Παρασκευή ότι δεν έχει υπάρξει μεταβολή της πολιτικής του ΟΗΕ» και συμπλήρωσε με έμφαση ότι «αλλαγή δεν έχει υπάρξει ούτε στην αμερικανική πολιτική της αναγνώρισης μόνο της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας».