α. Κρίση ή «κρίση» στο Κόμμα; Τους τελευταίους μήνες τα αστικά ΜΜΕ προσπαθούν λυσσαλέα να δημιουργήσουν την εικόνα ενός σπαρασσόμενου κόμματος. Θλιβερές φιγούρες οι Ντρέκος, Κωστόπουλος, Θεωνάς. Η προσπάθεια του κατεστημένου να θίξει το Κόμμα είναι δεδομένη, αφού το Κόμμα έχει συγκεκριμένο ιδεολογικό - πολιτικό προσανατολισμό. Αξίζει λοιπόν να μας απασχολήσει το ερώτημα: «Τι σημαίνει άραγε κρίση στο Κόμμα;».

Η κρίση κατά την ταπεινή μου άποψη συνδέεται με τους εξής παράγοντες:

1. Τον ιδεολογικο-πολιτικό προσανατολισμό του Κόμματος.

2. Την εκδήλωση ή μη φραξιών και τη μαζικότητά τους.

3. Την επιρροή του Κόμματος (όχι στενά την εκλογική).

4. Την οργανωτική ανάταση ή μη του Κόμματος και

5. Τη μαζική δράση των μελών του, καθώς και την αποφασιστικότητά τους.

Νομίζω όμως πως αυτόν τον τελευταίο παράγοντα τον ξεχνάμε. Θεωρώ πως βρισκόμαστε ή είμαστε στα πρόθυρα μιας κρίσης, αλλά με αυτήν ακριβώς την έννοια: Πλήθος κομματικών μελών είναι αδρανοποιημένα. Αλλα πάλι δρουν χλιαρά, χωρίς πίστη και ενθουσιασμό. Ο «κομματικός μηχανισμός» είναι δυσκίνητος. Και για να γίνω πιο ξεκάθαρος: Διαμορφώνουμε κ.μ. που να έχουν στο μυαλό τους τη στρατολογία, τη διάθεση σύγκρουσης στους εργασιακούς χώρους, το «ξάνοιγμα» πλατιά στον κόσμο; Οι ΚΟΒ ελέγχουν τη δουλιά ξεχωριστά του κάθε σ/φου; Υπάρχουν συγκεκριμένες χρεώσεις και πλάνα με «κύκλο επιρροών» προς συζήτηση και στρατολόγηση;

β. Για τα επαγγελματικά στελέχη

Θέμα ταμπού; Ισως. Σπάνια αναφερόμαστε σ' αυτό κι ακόμα πιο σπάνια κριτικάρουμε (χωρίς βέβαια να 'ναι αυτοσκοπός αυτή η κριτική). Αν υπάρχουν κριτήρια για τα «απλά» κ.μ., αυτά πρέπει να ισχύουν πολλαπλάσια για τα στελέχη και ειδικότερα για τα επαγγελματικά στελέχη. Φοβόμαστε (ή έχουμε και άποψη), να χρησιμοποιήσουμε μια λέξη που ο Λένιν χρησιμοποιούσε: Γραφειοκρατία. Καταλαβαίνω τις επιφυλάξεις, γιατί πρόκειται για μια λέξη που χρησιμοποιείται (κακοποιείται) από αριστερίστικες ομάδες και συχνά ενάντια στο ΚΚΕ. Αυτό όμως δε λέει τίποτα. Και αυτό γιατί επαγγελματικά στελέχη που για χρόνια είναι εκτός παραγωγής, είναι και πιο ευάλωτα στη γραφειοκρατικοποίηση, δηλαδή στην απόσπαση από τα προβλήματα της ΕΤ. (Πρόκειται βέβαια για μια ικανή κι όχι αναγκαία συνθήκη, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η απόσπαση).

Ακριβώς για τον παραπάνω λόγο προτείνω για τα επαγγελματικά στελέχη:

Να χουν περάσει οπωσδήποτε από την παραγωγή, πριν την επαγγελματοποίηση,

να 'χουν δείξει στην παραγωγή πρωτοπόρα δράση (στις συνδικαλιστικές οργανώσεις και στους μαζικούς τους χώρους),

να επικυρώνεται η πρόσληψή τους από τα Συνέδρια κι ενδιάμεσα από την ΚΕ και την αντίστοιχη ΚΟΒ (αιρετότητα),

να λειτουργήσει η ανακλητότητα (όποτε είναι αναγκαία), η περιοδικότητα, η εναλλαγή και κυρίως ο έλεγχος,

να πληρούν κριτήρια ηθικής (όχι από μια ηθικολογική πλευρά), να 'ναι συγκροτημένοι και να διαβάζουν. (Αρκετές φορές αγανακτούμε επειδή είτε σε κομματικές δουλιές, είτε σε συγκεντρώσεις, είτε στην τηλεόραση βγαίνουν κομματικά στελέχη αδιάβαστα, χωρίς φαντασία και με απέραντη συνθηματολογία).

Και να κλείσω με 4 παρατηρήσεις:

1. Δεν πρέπει να αυταπατάται κανείς πως αυτά τα μέτρα ίσως και μερικά ακόμα θα λύνανε τα όποια προβλήματα. (Τα κ.μ. και τα στελέχη δε ζουν σε γυάλα). Ωστόσο, πιστεύω πως θα τα περιόριζαν.

2. Οι παραπάνω προβληματισμοί πρέπει να αφορούν σε όλα τα επαγγελματικά στελέχη, με την ευρύτερη έννοια. (Σύντροφοι που δουλεύουν σε επιχειρήσεις κομματικές, βουλευτές και ευρωβουλευτές ή σύντροφοι που εργάζονται σε μαζικούς φορείς, π.χ. ΓΣΕΕ ή άλλες κομματικές δουλιές).

3. Ακούμε από δω κι από κει πως υπάρχουν σύντροφοι που εισπράττουν εξαιρετικά μεγάλους μισθούς ή μεγάλους εν πάση περιπτώσει, σε δουλειές που 'ναι χρεωμένοι από το Κόμμα. Αν όντως είναι έτσι, θα παρθούν μέτρα;

γ. Ιδεολογική δουλιά (ή αναδουλιά). Αν κάτι δεν μπορώ ν' ακούω, είναι οι προτροπές: «Να διαβάζουμε το "Ρ", την ΚΟΜΕΠ, ν' ακούμε τον "902"». Και αυτό γιατί κάτι που επαναλαμβάνεται συνεχώς, χάνει στο τέλος τη σημασία του. Το πρόβλημα δεν είναι να τα λέμε, αλλά να δημιουργούμε τα κίνητρα, ώστε το κομματικό δυναμικό να νιώθει την ανάγκη να διαβάσει.

Επιπλέον, χωρίς να θέλω να μηδενίσω την όποια ιδεολογική δουλιά, νομίζω πως διακρίνονται μεγάλες «τρύπες» σ' αυτήν. Πού εντοπίζονται; 1. Δεν έχουμε «δουλέψει» καθόλου το ζήτημα της κρίσης του καπιταλισμού. Τι σημαίνει κρίση, πώς εκδηλώνεται, σε ποιους τομείς της ζωής; Πώς ο καπιταλισμός την «απορροφά» και γιατί αυτό είναι πρόσκαιρο; Πώς ένα επαναστατικό κόμμα την αξιοποιεί;

2. Μαζί με το παραπάνω απαιτείται μελέτη και του ζητήματος της συνείδησης. Πώς διαμορφώνεται, πώς αναπροσανατολίζεται, πώς ελέγχεται και πώς συνδέεται με την κρίση.

3. Η σχέση μεταξύ τακτικής - στρατηγικής, μεταρρύθμισης - επανάστασης, εθνικού - διεθνικού, εθνικού - ταξικού δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με γενικόλογες διακηρύξεις.

4. Ισως όμως τη μεγαλύτερη «τρύπα» τη συναντάμε στην καταγραφή και απάντηση της σύγχρονης αστικής (και μικροαστικής) σκέψης. Μετά την αντεπανάσταση στις σοσιαλιστικές χώρες βρεθήκαμε αντιμέτωποι με νέους και παλιούς «αστέρες»: Τσόμσκι, Ρίφκιν, Νεγροπόντε, Χομπσμπάσιμ, Μουζέλης, Χάντιγκτον, Μπρεζίνσκι, Κίσινγκερ κ.ά. Το θέμα είναι πώς η σκέψη όλων αυτών εκλαϊκεύεται, κατεβαίνει προς τα «κάτω» κι εμείς δεν έχουμε κάνει ούτε μια στοιχειώδη κωδικοποίηση των απόψεών τους (μηδενιστικές - πεσιμιστικές, τεχνοειδυλλιακές, νεοθετικιστικές, νεοφιλελεύθερες, σοσιαλδημοκρατικές κλπ.).

Να προσθέσω πως παρατηρείται κι έλλειψη μιας μεθοδικής - οργανωμένης ιδεολογικής δουλιάς. (Δουλιές από δω κι από κει χωρίς σχέδιο και συγκεκριμένο στόχο). Χρειάζεται λοιπόν, κατ' αρχήν κεντρικός σχεδιασμός, «παραγωγή δασκάλων», συγγραφή σημειωμάτων κι επιτέλους βιβλίων.

δ. Να 'χουμε καθαρό το «μέτωπό» μας.

Κάνω το παραπάνω λογοπαίγνιο, όχι τυχαία. Δυστυχώς έχουμε πικρή εμπειρία από αποφάσεις «λάστιχο». Από ντοκουμέντα των οποίων η ερμηνεία γινόταν κατά το δοκούν. Ισως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ήταν το 12ο Συνέδριο (νέου τύπου ανάπτυξης). Αλλα στελέχη τόνιζαν τη μεταρρυθμιστική όψη, αλλά την επαναστατική, με αποτέλεσμα τη δημιουργία συγχύσεων που έφτασαν στο ζενίθ τους λίγο πριν τις διασπάσεις (ΝΑΡ, ΣΥΝ).

Υπάρχει σήμερα τέτοιο ζήτημα; Δεν ξέρω αν υπάρχει, εκτιμώ όμως ότι μπορεί να προκύψει. Χρειάζεται λοιπόν διασαφήνιση:

1. Στο πώς συνδέεται η λαϊκή εξουσία με τη λαϊκή οικονομία. 2. Στο τι σχέση έχει η λαϊκή οικονομία με το σοσιαλισμό. 3. Στο τι σχέση έχει η λαϊκή εξουσία με τη δικτατορία του προλεταριάτου 4. Στο αν το μέτωπο θα βάζει ζητήματα ανατροπής. Αν ναι, κάτω από ποιες προϋποθέσεις.

Αυτό το «ξεκαθάρισμα» είναι όρος απαράβατος για τη συγκρότηση του μετώπου. Παράλληλες ερμηνείες από τα «αριστερά» και από τα «δεξιά» όχι μόνο δε βοηθούν στην οικοδόμηση του μετώπου, αλλά εγκυμονούν κινδύνους για το ίδιο το Κόμμα.

Υ.Γ. Μαζί με όλα τα παραπάνω, θεωρώ εντελώς απαραίτητο άλλο ένα στοιχείο στη λειτουργία του Κόμματος. Η κριτική, η αυτοκριτική, ο ίδιος ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός αποκτούν υπόσταση μόνον αν συνοδεύονται από την ειλικρίνεια και τις καθαρές κουβέντες. Δημοκρατικός συγκεντρωτισμός που συνοδεύεται από «ψιθύρους», λογική διαδρόμων με εκδήλωση κριτικής για «να μη δημιουργήσουμε προβλήματα» παύει να 'ναι δημοκρατικός συγκεντρωτισμός ή τέλος πάντων είναι «κουτσουρεμένος». Ας τολμήσουμε και σ' αυτό!

Συντροφικά

ΚΟΒ Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών και Αδιορίστων