Πιστεύω πως το Κόμμα μας έχει κάνει σημαντικά βήματα, χωρίς υπερβολή θα μπορούσα να τα χαρακτηρίσω άλματα, στην κομμουνιστική σκέψη και δράση, όχι μόνο στο δικό μας, μα και στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα. Νομίζω ότι στη διάθεση του Κόμματος είναι και το παραπέρα προχώρημα αυτής της σκέψης και δράσης που όμως εμποδίζεται από βαρίδια του παρελθόντος και που χρειάζονται μελετημένα, όμως σταθερά βήματα για να ξεπεραστούν και που ήδη το Κόμμα έχει ξεκινήσει με τις διάφορες επεξεργασίες του. Στον προσυνεδριακό και στο ίδιο το 19ο Συνέδριο μπορεί να συνεχιστεί και να ενταθεί αυτή η προσπάθεια.

Ορισμένοι σύντροφοι, επιχειρώντας να υποστηρίξουν την ανάγκη το Κόμμα ν' αποδέχεται τη δυνατότητα συμμετοχής σε κυβέρνηση στα πλαίσια του καπιταλισμού, χρησιμοποιούν επεξεργασίες του Λένιν για: «δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς», κλπ. Ομως ο Λένιν αναφερόταν σε μια χώρα μισοφεουδαρχική, απολυταρχική - ο τσαρισμός δεν ήταν απλά μια μοναρχία - όπου η συντριπτική πλειοψηφία ήταν αγρότες, θέσεις που άλλωστε ο ίδιος άλλαξε χωρίς καθυστέρηση, όταν η κατάσταση το επέβαλε. Δικαιώθηκε.

Οι Μαρξ - Ενγκελς μιλούσαν για την προοπτική της επανάστασης στη Δυτική Ευρώπη, άσχετα αν κι ο ίδιος ο Μαρξ αργότερα διέβλεψε τη μετατόπιση μιας πιθανής επαναστατικής έκρηξης στη Ρωσία. Με την εξέλιξη του καπιταλισμού σε μονοπωλιακό, η ζωή δεν επιβεβαίωσε την πρόβλεψη για επανάσταση στη Δύση. Αντίθετα επιβεβαιώθηκε ο Λένιν. Αυτό σημαίνει από την πλευρά του αναθεώρηση του μαρξισμού;

Ο Λένιν μιλούσε για 5-6 χώρες ληστές που μοιράζονται και ταυτόχρονα διαφιλονικούν για την ανθρωπότητα. Τότε όμως υπήρχαν ακόμα οι αποικίες και χώρες με προκαπιταλιστικά κατάλοιπα. Πάντως στην Ελλάδα φεουδαρχικά υπολείμματα, που να δικαιολογούν αστικοδημοκρατικό στάδιο, είχαν πάψει να υπάρχουν από τις αρχές του 20ού αιώνα, γιατί μετά την επανάσταση στο Γουδί (1909) και το Κιλελέρ (1910), αργά και σταδιακά, με συμβιβασμούς με την αστική τάξη, μ' εξαγορές κλπ., όπως θαυμάσια - αν δεν κάνω λάθος - περιγράφει ο Ζήσης Σκάρος στην τριλογία του «Οι ρίζες του ποταμού», τα τσιφλίκια απαλλοτριώνονταν. Αλλωστε το ελληνικό κράτος από συστάσεώς του ήταν αστικό (με στοιχεία συμβιβασμού με τους κοτζαμπάσηδες - τσιφλικάδες οπωσδήποτε), προερχόμενο από μια αστική εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση.

Οσο για την εξάρτηση από μειονεκτική θέση (που αυτή φυσικά υπάρχει λόγω της ενδιάμεσης θέσης της χώρας στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα) ούτε αυτός είναι λόγος αστικοδημοκρατικού σταδίου, γιατί η αστική τάξη, παρά τις αντιθέσεις στους κόλπους της, στέκεται ενιαία για το δρόμο ανάπτυξης που πρέπει ν' ακολουθηθεί -τον καπιταλιστικό- (το 'δειξε κι η Ιστορία του 1944-49) και στον οποίο δρόμο ομονοούν και οι οπορτουνιστές σήμερα. Η εξάρτηση από υποδεέστερη θέση της αστικής τάξης έχει να κάνει με την αδυναμία μόνη της να μπορέσει να διεισδύσει σε αγορές και περιοχές κι ακόμα - εδώ κι αν είναι αδύναμη - ν' αντιμετωπίσει το επαναστατικό κίνημα.

Ομως το κεφάλαιο από τη γέννησή του ακόμα, όπως το περιέγραψαν ήδη οι Μαρξ - Ενγκελς στο προμονοπωλιακό του στάδιο, ήταν επεκτατικό, για έξοδο απ' τη χώρα συσσώρευσής του. Πολλώ μάλλον στο ιμπεριαλιστικό - μονοπωλιακό του στάδιο. Π.χ. η συμμετοχή της ελληνικής αστικής τάξης στην Ουκρανική και στη Μικρασιατική εκστρατεία ήταν γιατί ήθελε να συμμετάσχει στο μοίρασμα - σ' όσο της αντιστοιχούσε λόγω της δύναμής της - και στη διεύρυνση της εσωτερικής της αγοράς. Προς τι λοιπόν οι αντιρρήσεις για ένταξη του ελληνικού κεφαλαίου στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, όχι τώρα, αλλά από τότε που διαμορφώθηκε ο μονοπωλιακός καπιταλισμός; Το λάθος μας σαν ΚΚΕ είναι που δεν το είδαμε τότε κι όχι φυσικά μ' αποκλειστικά δικιά μας ευθύνη, λάθος που εδραζόταν σε μεγάλο βαθμό και στις αντίστοιχες επεξεργασίες της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ).

Ομως το Κόμμα έχει πολλά ακόμα να μελετήσει και κυρίως όλη εκείνη την περίοδο μετά τον Λένιν - και της ίδιας της ΚΔ. Πιστεύω πως καταλυτικά σ' αυτό θα βοηθήσει το ξαναγράψιμο του πρώτου τόμου της Ιστορίας του ΚΚΕ (1918-1949). Να ξαναδούμε ιστορικά τα μέτωπα (Αντιφασιστικό, Παλλαϊκό, Σύμφωνο Σοφούλη - Σκλάβαινα κλπ.) όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά όσο μπορούμε και σ' επίπεδο ΚΔ, σε Ισπανία, Γαλλία κλπ. και τη συνεπεία αυτών διάλυση της Διεθνούς Κομμουνιστικής Νεολαίας κλπ.

Ακόμα να ξαναδούμε την εξέλιξη του παγκόσμιου καπιταλισμού. Αν υπάρχουν χώρες, στη μεσαία και στην κατώτατη βαθμίδα της καπιταλιστικής ανάπτυξης που χρειάζεται να περάσουν από ενδιάμεσο στάδιο. Τώρα δεν υπάρχουν αποικίες, αλλά υπάρχουν χώρες που διεξάγουν εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, π.χ. Κύπρος, Παλαιστίνη, λόγω πραγματικής κατοχής. Επίσης υπάρχουν χώρες με αντιδραστικά καθεστώτα, όπως στη Μέση Ανατολή, την Αφρική, την Ασία, κλπ. Σ' αυτές χρειάζεται αστικοδημοκρατικό στάδιο; (Εννοείται με πάντα πρωτοπόρο και αυτοτελή ρόλο της εργατικής τάξης και του Κόμματός της).

Σε τούτα φυσικά μπορούν ν' απαντήσουν μόνο οι συνεργασίες με τα ΚΚ αυτών των χωρών, στη βάση όμως μόνο του μαρξισμού - λενινισμού κι όχι του οπορτουνισμού που κατατρύχει (και γι' αρκετό καιρό ακόμα, απ' ό,τι φαίνεται) πολλά κόμματα. Και φυσικά, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, όταν ηττηθεί ο οπορτουνισμός στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, η Νέα Κομμουνιστική Διεθνής (ΝΚΔ) που θα στηθεί πάνω σ' αυτήν την πραγματικότητα.

Μήπως με τη θέση μας για το παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα «αναθεωρούμε» το λενινισμό; Οποιος το ισχυριστεί, βρίσκεται μακριά από την ουσία του, όσο μακριά από το μαρξισμό ήταν και ο Κάουτσκι και ο Τρότσκι που κατηγορούσαν τον Λένιν για απομάκρυνση από τον Μαρξ με την επανάσταση στη Ρωσία. (Δεξιός κι «αριστερός» οπορτουνισμός αντίστοιχα που τόσο εύκολα συναντιούνται, όπως στη χώρα μας ο ΣΥΡΙΖΑ κι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που πέρα απ' όποιες διαφορές, στην ουσία μιλάνε για κυβέρνηση στα πλαίσια του καπιταλισμού).

Σωστά ακόμα κατά τη γνώμη μου απαλείφεται και το «αντιιμπεριαλιστικό» από το Μέτωπο, γιατί πέρα από τις συγχύσεις για ενδιάμεσο στάδιο, είναι και πλεονασμός, αφού ιμπεριαλισμός είναι ο μονοπωλιακός καπιταλισμός, δηλαδή η δράση των μονοπωλίων έμπαινε δυο φορές. Ακόμα παραπέρα η συνύπαρξη των όρων αντιιμπεριαλιστικό και αντιμονοπωλιακό μπορεί να προκαλέσει σύγχυση με το διαχωρισμό οικονομίας - πολιτικής, ότι ιμπεριαλισμός σημαίνει απλά επεκτατισμός, κάτι σαν το ρωμαϊκό imperium κι όχι μονοπωλιακός καπιταλισμός.

Ομως «μαζί με τ' απόνερα ας μην πετάξουμε και το μωρό», ας μην απαλλάξουμε την αστική τάξη από τη χαμέρπεια της υποταγής για το κέρδος. Η εξάρτηση βέβαια ήταν πάντα με τη θέλησή της και ποτέ με το μπιστόλι στον κρόταφο. Δε μιλάμε για κατοχή, άλλωστε και σ' αυτήν κομμάτι της άρχουσας τάξης εθελοντικά πήγε με τον κατακτητή. Οι πρόγονοι της Χρυσής Αυγής, τα συμφέροντα αυτού του κομματιού της αστικής τάξης εξυπηρετούσαν. Οι ριψάσπιδες της Μ. Ανατολής το άλλο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πήγε μια φορά στις ΗΠΑ, θα πάει και δεύτερη κι εκεί κι αλλού, μέχρι να του «κάτσει» η «διαχείριση».

Και βέβαια η αλληλοεξάρτηση από μόνη της δεν είναι κάτι το κακό, αλλά αυτή έχει να κάνει με το ότι «εξαρτώμενη» κι «εξαρτώσα» (ας μου επιτραπεί ο νεολογισμός) αστική τάξη έχουν κοινό στόχο το ξεζούμισμα των λαών «τους».