Στο κομμουνιστικό κίνημα διαχρονικά αναπτύχθηκε και αναπτύσσεται αντιπαράθεση πάνω σε ερωτήματα και ανάλογα με το πώς τοποθετείται κάθε κόμμα καθορίζεται ο χαρακτήρας και η στρατηγική του. Μπορώ να τα προσδιορίσω ως εξής: Επανάσταση ή μεταρρύθμιση; Συμμαχία κοινωνικών δυνάμεων ή συμμαχία πολιτικών φορέων και συμμαχία με τμήματα της αστικής τάξης; Συσπείρωση με βάση το πρόβλημα ή με βάση τη λύση; γίνεται σοσιαλισμός σε μία χώρα ή όχι; Αρχή λειτουργίας του Κόμματος ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός ή λειτουργία μέσω οργανωμένων τάσεων;

Πάνω σε αυτά τα ερωτήματα εξετάζω πώς τοποθετούνται οι Θέσεις, το σχέδιο Προγράμματος και Καταστατικού.

Στο πρώτο ερώτημα επανάσταση ή μεταρρύθμιση οι Θέσεις τοποθετούνται ρητά με την επανάσταση. Το ζήτημα όμως της μεταρρύθμισης του συστήματος πολλές φορές μπαίνει από την πίσω πόρτα, για παράδειγμα η ύπαρξη σταδίων ή η συμμετοχή σε κυβέρνηση της αριστεράς ή το ότι μπορείς να πάρεις την κυβέρνηση μέσω αστικών εκλογών είναι επί της ουσίας παραλλαγές της άποψης ότι με έναν τρόπο μπορεί να μεταρρυθμιστεί το σύστημα. Οι Θέσεις δε μένουν μόνο στην αναφορά στην επανάσταση ξεκαθαρίζουν ότι δεν υπάρχει κάποιο ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού, η επανάσταση στην Ελλάδα θα είναι σοσιαλιστική, ότι αποτελεί παρακαταθήκη η άρνηση του ΚΚΕ για συμμετοχή σε κυβέρνηση της αριστεράς, ότι δεν προσδοκούμε την ανάληψη της εξουσίας μέσω αστικών εκλογών μόνοι μας ή σε συμμαχία με κάποιο άλλο κόμμα ή μέσω κάποιου μετώπου. Με αυτή την καθαρή τοποθέτηση εγώ συμφωνώ.

Στο ζήτημα των συμμαχιών οι Θέσεις ξεκαθαρίζουν ότι η Λαϊκή Συμμαχία είναι κοινωνική συμμαχία τάξης και στρωμάτων. Κάποιοι λένε ότι η συμμαχία πρέπει να έχει αντανάκλαση και στο πολιτικό επίπεδο και με κόμματα τα οποία έχουν έναν προσανατολισμό ενάντια στο σύστημα. Ομως ποια μπορούν να είναι τα κόμματα με τα οποία το ΚΚΕ μπορεί να καταλήξει σε κοινό πρόγραμμα; Αν ένα κόμμα έχει αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα, αναφορά στην εργατική τάξη, βάζει στόχο τη σοσιαλιστική επανάσταση, τότε για ποιο λόγο τα μέλη του να μην είναι μέλη του ΚΚΕ ή στον περίγυρό του; Και αν μιλάμε για μικροαστικό κόμμα πώς μπορεί το ΚΚΕ να καταλήξει σε κοινό πρόγραμμα με ένα κόμμα το οποίο μπορεί να βάζει μεν μια γραμμή ενάντια στα μονοπώλια, αλλά στη λύση θα επιδιώκει την παλινόρθωση επί της ουσίας του βικτοριανού καπιταλισμού με τις μανιφακτούρες. Οσο δε για το ζήτημα της εξάρτησης η συζήτηση που γίνεται στόχο έχει να ξαναμπάσει το ζήτημα της συμμαχίας με τμήμα των αστών οι οποίοι έχουν εθνική αναφορά και ανήκουν στις ευρύτερες δημοκρατικές δυνάμεις. Για να τελειώνουμε με αυτό το θέμα η Ελλάδα έφτασε να ανήκει μέσα στις 25 μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη έχει μονοπώλια με διεθνή ρόλο (εφοπλιστές, ΧΑΛΚΟΡ, ΙΝΤΡΑΛΟΤ, ΤΙΤΑΝ, ΦΑΓΕ, στα Βαλκάνια: το τραπεζικό σύστημα ελέγχεται από ελληνικές τράπεζες, στις τηλεπικοινωνίες το μεγαλύτερο μερίδιο σε ΟΤΕ και COSMOTE, οι μεγαλοκατασκευαστές δραστηριοποιούνται σε ανατολική Ευρώπη και μέση Ανατολή κτλ.). Η αστική τάξη της Ελλάδας είναι δυνατή, ενδυναμωμένη τα προηγούμενα χρόνια της ανάπτυξης και όποιος νομίζει ότι μπορεί η εργατική τάξη να κερδίσει οτιδήποτε σε συμμαχία μαζί της ή με ένα τμήμα της είναι γελασμένος. Η Λαϊκή Συμμαχία όπως περιγράφεται έχει σωστό προσανατολισμό και συμφωνώ.

Στο ερώτημα συσπείρωση στο πρόβλημα ή συσπείρωση στη λύση. Μερικοί υποστηρίζουν ότι ο καλύτερος τρόπος είναι να εντοπίζεις προβλήματα που συγκινούν και να δημιουργείς συσπειρώσεις, για παράδειγμα επιτροπή αγώνα ενάντια στα χαράτσια, κίνημα δεν πληρώνω, κ.ά. έτσι ώστε πρώτα να συγκεντρώνεται κόσμος και μετά να ζυμώνεις τις θέσεις σου. Από την άλλη υπάρχει η προσπάθεια, δουλεύοντας μέσα στις μάζες, να δημιουργείς συσπείρωση δυνάμεων που αντιπαλεύει τα αίτια για τα βάσανα του λαού, βάζει ολοκληρωμένο πλαίσιο πάλης και τη διέξοδο, αξιοποιώντας βέβαια προβλήματα κρίκους, άλλα πάντα ενταγμένα στην πάλη για την ανατροπή του συστήματος. Οι Θέσεις τοποθετούνται ξεκάθαρα με τη δεύτερη τακτική σωστά κατά τη γνώμη μου. Από την εμπειρία μου είδα ότι για παράδειγμα, όταν καλείς κάποιον να παλέψει ενάντια στις απολύσεις και αυτός βλέπει ότι η επιχείρηση πάει για φούντο, του φαίνεται ανούσιο να αγωνιστεί γιατί ούτως ή άλλως θα απολυθεί ή αν δεν το έχει καταλάβει όταν απολυθεί θα απογοητευθεί και θα αναδιπλωθεί. Αν όμως με αφορμή τις απολύσεις καταλάβει τι φταίει και ότι η πάλη του εκτός από τον ειδικό σκοπό εξυπηρετεί έναν ευρύτερο που είναι η ανατροπή συνολικά των αιτίων που προκαλούν τις απολύσεις, τότε στον αγώνα θα αποκτήσει αντοχή, δεν θα κάνει πίσω όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα.

Για το ερώτημα αν γίνεται σοσιαλισμός σε μια χώρα ή όχι. Οι θέσεις απαvτάνε ότι γίνεται, οι αντικειμενικές συνθήκες υπάρχουν, βρισκόμαστε στο ανώτερο στάδιο του καπιταλισμού τον ιμπεριαλισμό και γι' αυτό στην Ελλάδα η επανάσταση θα είναι σοσιαλιστική όπως και σε κάθε άλλη χώρα η επανάσταση με την επιστημονική έννοια του όρου μόνο σοσιαλιστική μπορεί να είναι. Εδώ κάποιοι λένε ότι ναι μεν είμαστε στο ιμπεριαλιστικό στάδιο αλλά ο διεθνής συσχετισμός δυνάμεων είναι αρνητικός και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα σε κρίση επομένως το να προβάλεις σαν άμεσο προγραμματικό στόχο το σοσιαλισμό είναι μαξιμαλιστικό, πρέπει πρώτα να διαμορφωθούν οι συνθήκες για γενικευμένη διεθνή επαναστατική κατάσταση κ.ά., γι' αυτό σωστό λένε είναι ένα μίνιμουμ πρόγραμμα που να στοχεύει στην ελάφρυνση του λαού. Δηλαδή επανάσταση να πετύχει σε μία χώρα, την Ελλάδα εν προκειμένω, είναι αδύνατο. Εγώ με αυτήν τη λογική διαφωνώ, γιατί από τη μια υπάρχουν οι αντικειμενικές συνθήκες και από την άλλη υπάρχει η λενινιστική θέση, ότι κάθε κομμουνιστικό κόμμα είναι πρώτα απ' όλα υπεύθυνο να αντιπαλεύει στο εθνικό πεδίο τη δική του αστική τάξη μέχρι την ανατροπή της. Το ΚΚΕ πρέπει να είναι προσηλωμένο στο στόχο ασχέτως του τι συμβαίνει διεθνώς. Αυτό δεν αναιρεί την προσπάθεια να βελτιώνεται ο συσχετισμός και στο διεθνές πεδίο. Οι Θέσεις και σε αυτό το θέμα με βρίσκουν σύμφωνο.