- Μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικών χωρών και την υποχώρηση της δύναμης των κομμουνιστικών κομμάτων σ' όλες τις χώρες, ο κόσμος έγινε καλύτερος ή χειρότερος;

- Στη χώρα μας, η αρνητική επίδραση της παγκόσμιας κατάστασης και στο ΚΚΕ λειτούργησε θετικά ή αρνητικά για το εργατικό και λαϊκό κίνημα;

- Οι όποιες θετικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν από το 1981 και μετά γιατί αμφισβητούνται και καταργούνται από το ίδιο το ΠΑΣΟΚ;

- Γιατί οι της «ανανέωσης», αφού απαλλάχτηκαν από τα μαρξιστικά - λενινιστικά πρότυπα δεν κατάφεραν να φτιάξουν το δικό τους ισχυρό κόμμα;

Τα ερωτήματα αυτά (μαζί με χιλιάδες άλλα) με απασχολούν σαν άνθρωπο που βρέθηκε στο επίκεντρο των εξελίξεων - την κρίσιμη εποχή του 13ου Συνεδρίου - και επέλεξε το δρόμο της «ανανέωσης», του «εκσυγχρονισμού» και της αντιπαράθεσης με το ΚΚΕ.

Σήμερα, οι απαντήσεις είναι εύκολες και δεν έχω την πρόθεση να κάνω τον έξυπνο με τα αυτονόητα. Η μαγκιά θα ήταν να κάνεις τις σημερινές εκτιμήσεις τότε, πριν 10-12 χρόνια και εγώ αυτή τη δύναμη και την ικανότητα δεν την είχα. Σε κάθε περίπτωση η ευθύνη είναι δική μου.

Μπροστά στις εκλογές, θα ήθελα να συνοδεύσω τη θετική ψήφο μου στο ΚΚΕ με μερικές σκέψεις.

Η παγκόσμια κυριαρχία των Αμερικανών έφερε πολέμους, καταλήψεις χωρών, χτύπημα των κοινωνικών κατακτήσεων, έφερε τον κόσμο 10ετίες πίσω. Εδωσε όμως τη δυνατότητα σε εκατομμύρια ανθρώπους να δουν καθαρά το πραγματικό πρόσωπο του καπιταλισμού. Εδωσε τη δυνατότητα να γίνει ευρέως κατανοητό ότι η νέα τάξη πραγμάτων δεν μπορεί να υπερνικηθεί με έναν απλό κοινοβουλευτικό περίπατο και με ανώδυνες μεταρρυθμίσεις όσο χρήσιμες και αν είναι αυτές για τη ζωή των ανθρώπων.

Στις σημερινές συνθήκες, και στη χώρα μας, γίνεται μια τεράστια προσπάθεια από το σύστημα να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις συγκράτησης και αφομοίωσης όλων εκείνων των κοινωνικών δυνάμεων που κατανοούν την ουσία των αρνητικών αλλαγών και έχουν την πρόθεση να αντιδράσουν.

Και εδώ έχουμε το σημαντικό ρόλο που καλείται να παίξει ακόμα ένας Παπανδρέου.

Με τη διάλυση του παλιού ΠΑΣΟΚ και τη δημιουργία ενός ευρύτερου σχήματος προσπαθούν να περάσουν την αντίληψη στο λαό ότι γεννιέται κάτι το καινούριο, το προοδευτικό και σ' αυτή τη λογική μεθόδευσαν και τη «συμμετοχή» των πολιτών στην εκλογή του νέου προέδρου.

Στην πραγματικότητα, έχουμε μια καλοστημένη προσπάθεια να μετατοπιστεί, και επίσημα, το ΠΑΣΟΚ αρκετά δεξιότερα, καταλαμβάνοντας ζωτικό χώρο από τη ΝΔ. Σ' αυτή τη μετατόπιση η συμμετοχή των μη μελών του ΠΑΣΟΚ στην «εκλογή» του Γ.Π. έχει κυρίως την έννοια της δημιουργίας συνενόχων - συνυπευθύνων και δευτερευόντως όλα όσα ισχυρίζονται.

Προσπαθούν να περάσουν την αντίληψη ότι το σημερινό δημιούργημα είναι κάτι ανάλογο με το ΠΑΣΟΚ του 1974. Ομως, το 1974 το ΠΑΣΟΚ είχε τα τότε χαρακτηριστικά, επειδή διαμορφώθηκε με την υποχρέωση να ξεπεράσει την Κομμουνιστική Αριστερά που έβγαινε από την παρανομία και τα ξερονήσια, με το κύρος της δύναμης που σήκωσε το βάρος της αντίστασης στη χούντα και την αμερικανοκρατία. Σήμερα, που το κομμουνιστικό κίνημα είναι αδυνατισμένο, η σοσιαλδημοκρατία δείχνει, και στην Ελλάδα, το πραγματικό της πρόσωπο, αφού μπορεί ευκολότερα στο «νέο», που πάει να φτιάξει, να χωράει άνετα ο κ. Α. Ανδριανόπουλος και να είναι το πρώτο ευρωπαϊκό κόμμα που στήνεται με βάση τα αμερικάνικα πρότυπα.

Σέβομαι όσους προέρχονται από την ευρύτερη αριστερά και τους συγκινούν ή συγκίνησαν οι προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, ο προοδευτικός εκσυγχρονισμός, η συμμετοχή στη διακυβέρνηση του τόπου. Οι ίδιοι άνθρωποι, με βάση την πείρα τους και τις γνώσεις τους πρέπει, κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον, να παραδεχτούν ότι χωρίς ισχυρό Κομμουνιστικό Κίνημα στη χώρα μας προοδευτικές αλλαγές δεν μπορούν να στεριώσουν.

Ενας προοδευτικός πολίτης μπορεί να συμμετέχει στα κοινά, να ενισχύει διάφορες πρωτοβουλίες στο μαζικό κίνημα και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση που βελτιώνουν τη ζωή των ανθρώπων, αλλά, παράλληλα, να βρίσκει τη δύναμη να ψηφίζει και να ενισχύει σταθερά την Κομμουνιστική Αριστερά, για να μπορεί να επιδρά καταλυτικά ρυμουλκώντας - αναγκάζοντας τους κάθε φορά κυβερνώντες να παίρνουν υπόψη τους την εξ αριστερών απειλή.

Το σύστημα δεν αισθάνεται σαν απειλή τη σκόρπια διαφορετική γνώμη του κάθε απλού ανθρώπου, όσο σημαντική και αν είναι αυτή. Οσοι θέλουν, λοιπόν, να απειλήσουν σοβαρά το σύστημα, να στείλουν μηνύματα, να, να..., υπάρχει αποτελεσματικός τρόπος: Να ψηφίζουν, να ενισχύουν το Κομμουνιστικό Κόμμα, ακόμα και αν έχουν επιφυλάξεις ή είναι αντίθετοι με τη μελλοντική κοινωνία που προτείνει.

Σέβομαι τους ανθρώπους του ΣΥΝ που προσπαθούν να εκφράσουν ένα τμήμα της κοινωνίας. Ομως, νιώθω την επιθυμία να ρωτήσω:

• Γιατί κλαψουρίζουν λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές για συνεργασία με το ΚΚΕ;
• Γιατί δεν είναι ειλικρινείς με τους εαυτούς τους, αφού γνωρίζουν ότι πριν απ' όλα οι ίδιοι δε θέλουν και δεν μπορούν να κάνουν ούτε αυτό το βήμα σήμερα;

Σκέφτομαι το εξής:

Αν η κ. Παπαρήγα ενημέρωνε και από τα ΜΜΕ ότι το ΚΚΕ καλεί τον ΣΥΝ να φτιάξουν κοινούς εκλογικούς συνδυασμούς, τότε αυτομάτως, η μισή ηγεσία της Κουμουνδούρου και ένα σημαντικό τμήμα της βάσης του θα πήγαιναν κατ' ευθείαν στον Γιώργο. Οι ιδεολογικοί και πολιτικοί δεσμοί τμήματος του ΣΥΝ με το μεγαλύτερο κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας δεν είναι κακό πράγμα, όμως αυτή είναι η πραγματικότητα. Εδώ, στον ΣΥΝ, υπήρξαν ισχυρά τραντάγματα για μια απλή συνεργασία με την ΚΕΔΑ. Ο κ. Χατζησωκράτης με τις δηλώσεις του και ο κ. Κύρκος με την πικρία του έδειξαν αν ο ΣΥΝ αντέχει και επιθυμεί κοινή δράση με το ΚΚΕ. Ασφαλώς και είναι δικαίωμα του ΣΥΝ να πολιτεύεται όπως επιθυμεί. Το ζήτημα είναι γιατί δεν είναι ειλικρινείς. Εκτός και αν η μη ρεαλιστική σήμερα πρόταση (περί συνεργασίας με το ΚΚΕ) ήταν μέσα στη συμφωνία με την ΚΕΔΑ για τους γνωστούς και κατανοητούς λόγους.

Πριν και μετά το 13ο Συνέδριο ειπώθηκαν και γράφτηκαν πολλά. Εμείς που αντιπαρατεθήκαμε με το Κόμμα θεωρούσαμε ότι όσοι έμειναν σ' αυτό δεν έχουν πλέον δυνατότητες... Υποτιμούσαμε τους απλούς ανθρώπους στις γειτονιές και στις επιχειρήσεις που επέμεναν να κρατάνε τις δικές τους δάδες αναμμένες. Νομίζαμε ότι εμείς είμαστε οι έξυπνοι και οι πονηροί που βλέπαμε το μέλλον.

Η ζωή δικαίωσε τους ανθρώπους που επέλεξαν να παραμείνουν στις θέσεις τους, αποκρούοντας τις τεράστιες πιέσεις που προξένησε η κατάρρευση των σοσιαλιστικών χωρών και η κυριαρχία της νέας τάξης πραγμάτων. Σίγουρα, το μέλλον του κόσμου δεν μπορεί να 'ναι το χτες. Ομως, η κοσμοϊστορική σημασία της Οχτωβριανής Επανάστασης και η επίδραση του επιστημονικού έργου των κλασικών του σοσιαλισμού δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.

Σέβομαι, στο χώρο που εργάζομαι, στη ΔΕΗ, τους κομμουνιστές που μας προειδοποιούσαν τι θα συμβεί με τα μέτρα του εκσυγχρονισμού, αλλά εμείς.....

Οταν εγώ έλεγα «ναι» στη μετοχοποίηση, αυτοί έλεγαν «όχι». Οταν εγώ συμφωνούσα με την αρχική ρύθμιση για το Ασφαλιστικό, αυτοί φώναζαν τι θα συμβεί και είχαν δίκιο. Οταν εγώ ανεχόμουν την κατάντια του συνδικαλιστικού κινήματος και τη διάλυση - απαξίωση της μεγαλύτερης επιχείρησης αυτοί μάς προειδοποιούσαν γι' αυτό που έγινε και μας τρομάζει.

Σήμερα, εγώ το ελάχιστο που μπορώ να κάνω είναι να ψηφίσω το Κομμουνιστικό Κόμμα.