Ξεκίνησαν αργά χτες το βράδυ στη Ν. Υόρκη οι συνομιλίες Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για επίλυση του Κυπριακού, υπό την επίβλεψη του ΓΓ του ΟΗΕ. Οι διαπραγματεύσεις γίνονται επί του σχεδίου που εκπόνησε ο ίδιος ο Κόφι Ανάν. Ενα σχέδιο που, έχοντας την υποστήριξη ΗΠΑ και ΕΕ, κατοχυρώνει και θεσμικά τη διχοτόμηση της νήσου και τη διαίρεση του κυπριακού λαού.

Συγκεκριμένα, αργά χτες το βράδυ ο Κ. Ανάν είχε χωριστές συναντήσεις, διάρκειας 15 λεπτών, με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Τάσο Παπαδόπουλο, και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Ραούφ Ντενκτάς. Κατόπιν ξεκίνησε η κοινή συνάντηση.

Προηγήθηκαν έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, προεξάρχοντος του αμερικανικού παράγοντα. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κόλιν Πάουελ, είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με Ευρωπαίους ομολόγους του, αλλά και τον Ανάν, στο πλαίσιο της δραστηριοποίησης της Ουάσιγκτον για «επίλυση» του Κυπριακού. Ο Πάουελ συνομίλησε με τον Τούρκο ομόλογό του, Αμπντουλάχ Γκιούλ, και τους υπουργούς Εξωτερικών της Γαλλίας και της Ολλανδίας.

Σε ό,τι αφορά στη στάση της κάθε πλευράς, ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου του Προέδρου Τάσου Παπαδόπουλου, Μάριος Καρογιάν, τόνισε χτες ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά προσέρχεται στις συνομιλίες της Νέας Υόρκης για το Κυπριακό με καλή θέληση και ξεκάθαρες θέσεις. Αντίθετα, είπε, η τουρκική πλευρά δεν έχει ξεκαθαρίσει τις προθέσεις της. Ο Καρογιάν είπε ότι οι χειρισμοί του Προέδρου Παπαδόπουλου θα είναι σύμφωνοι με όσα συζητήθηκαν τόσο στο κυπριακό Εθνικό Συμβούλιο όσο και στις συνομιλίες που είχε με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας.

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ραούφ Ντενκτάς, δήλωσε χτες το μεσημέρι ότι στη χτεσινοβραδινή συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ, οι δύο πλευρές θα εξηγούσαν τις αλλαγές που θέλουν να γίνουν επί του σχεδίου Ανάν. Οπως έλεγε, τον έχουν καλέσει «σε μία συνάντηση» και θα πήγαινε. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές, «ενδεχομένως να αναχωρήσει από τη Νέα Υόρκη αύριο (σ.σ.: σήμερα), μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών». Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων «Ανατολή», ο Ντενκτάς έχει «παράπονο» με τη διαδικασία, επειδή ο Ανάν δεν επικοινώνησε μαζί του προτού απευθύνει τις προσκλήσεις για τις συνομιλίες. Οτι ο Ανάν τον παραγνώρισε για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Την ίδια ώρα - προφανώς σε μια κίνηση τακτικής - ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωνε ότι η αποχώρηση του Ντενκτάς από τις συνομιλίες για το Κυπριακό είναι «εκτός συζήτησης». Συμπλήρωσε ότι η Αγκυρα έδωσε στον Ρ. Ντενκτάς έναν «οδικό χάρτη»: «Του έχουμε δώσει έναν οδικό χάρτη. Θα δούμε πόσο θα τον τηρήσει και πόσο θα παρεκκλίνει από αυτόν». Ο Ερντογάν έκανε λόγο για «απόφαση αρχής» που έλαβε μαζί με τον Ντενκτάς. Ερωτηθείς τι θα συμβεί αν ο Ντενκτάς δεν τηρήσει τον οδικό αυτό χάρτη, ο Τ. Ερντογάν προειδοποίησε ότι το ψευδοκράτος «θα πληρώσει το τίμημα».

Σημειώστε, όμως, ότι πέρα από τις εύηχες δηλώσεις, η τουρκική πλευρά συνεχίζει να επικαλείται - όπως και ο «σκληροπυρηνικός» Ντενκτάς - τη διαμορφωθείσα μετά την εισβολή και την κατοχή «πραγματικότητα» στο νησί και την ύπαρξη δύο οντοτήτων. Εμμέσως πλην σαφώς ζητά την αναγνώριση του ψευδοκράτους με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διχοτομημένη Κύπρο και το διαιρεμένο λαό της.

Με τις επιστολές-προσκλήσεις που απέστειλε πρόσφατα στους ηγέτες της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής πλευράς για επανέναρξη των συνομιλιών, ο Ανάν όρισε το ακόλουθο χρονοδιάγραμμα:

• 10 του Φλεβάρη: Επανέναρξη συνομιλιών στη Νέα Υόρκη και ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων στις 26 του Μάρτη

Στο μεσοδιάστημα: Τα δύο μέρη πρέπει αμέσως να διορίσουν τεχνικές επιτροπές και υποεπιτροπές, οι οποίες σε συνεργασία με τον ΟΗΕ από τις 16 του Φλεβάρη μέχρι τις 26 του Μάρτη θα παραδώσουν τις Συνθήκες Συνεργασίας, τους Ομοσπονδιακούς νόμους αλλά και τους νόμους των κρατιδίων. Από τις 28 του Φλεβάρη μέχρι τις 12 του Μάρτη θα διοριστεί επιτροπή που θα επιλέξει τη σημαία και το νέο εθνικό ύμνο. Επίσης, τα μέρη μέχρι τις 12 του Μάρτη θα πρέπει να παραδώσουν στον ΓΓ την πρότασή τους για το Σύνταγμα των συνιστώντων κρατών. Επιπλέον, τα μέρη πριν από τις 19 του Μάρτη θα συμφωνήσουν στο διορισμό Ανωτάτου Μεταβατικού Δικαστηρίου και Μεταβατικού Συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας.

• 26 του Μάρτη - 31 του Μάρτη θα ολοκληρωθεί το σχέδιο επίλυσης με τη συμπλήρωση των όποιων κενών υπάρχουν (λόγω διαφωνιών των δύο πλευρών) από τον ίδιο τον Ανάν! Αναλαμβάνει δηλαδή χρέη επιδιαιτητή.
• 31 του Μάρτη: Υπογραφή της συμφωνίας.
• Μέχρι τις 9 του Απρίλη οι εγγυήτριες δυνάμεις Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία θα παραδώσουν γραπτώς στον ίδιο τον ΓΓ εγγυήσεις ότι θα αποδεχτούν το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων και θα υπογράψουν με την Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία τις συμφωνίες και τα στοιχεία που αποτελούν τη νέα κατάσταση πραγμάτων, η οποία θα καταχωρηθεί ως διεθνής Σύμβαση σύμφωνα με το άρθρο 102 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
• 21 του Απρίλη: Διεξαγωγή δημοψηφισμάτων στις δύο πλευρές επί του σχεδίου επίλυσης. Μεσάνυχτα 21ης του Απρίλη τίθεται σε εφαρμογή η συμφωνία, αν φυσικά εγκριθεί από τα δημοψηφίσματα. Διαφορετικά δεν ισχύει τίποτα. Το ερώτημα των δημοψηφισμάτων; «Αποδέχεστε τη θεμελιώδη συμφωνία με όλα τα παραρτήματά της, όπως επίσης και το Σύνταγμα του ελληνοκυπριακού / τουρκοκυπριακού του συνιστώντος κράτους και τις πρόνοιες της νομοθεσίας ώστε να τεθούν σε εφαρμογή και να τεθεί σε ισχύ μία νέα κατάσταση πραγμάτων, με την οποία η Κύπρος θα ενταχθεί στην ΕΕ ενωμένη; Ναι / Οχι».