Η μια όψη του αποπροσανατολισμού του λαού από τα πραγματικά του προβλήματα ήταν η «λαοσύναξη» στη Θεσσαλονίκη. Την ίδια ώρα προχτές στον Πειραιά ο Ομιλος Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας διοργάνωνε συζήτηση με θέμα «Ορθοδοξία και Ορθολογισμός». Μόνο η αναφορά των ομιλητών, αλλά και μερικών από τους παραβρισκόμενους στο ακροατήριο αρκεί για να φανεί ότι ήταν η άλλη όψη του ίδιου αποπροσανατολιστικού νομίσματος.

Στη «σύναξη» του Πειραιά ομιλητές ήταν ο αυτοπαρουσιαζόμενος ως συγγραφέας Στέλιος Ράμφος,ο αρχηγός των Φιλελευθέρων Στέφανος Μάνος και ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Παπανδρέου.Μαζί με αυτούς παρόντες και ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος, γνωστός για τις ακραίες θατσερικές του απόψεις, ο επίσης εμφανιζόμενος ως συγγραφέας Μίμης Ανδρουλάκης, γνωστός για το ρόλο του ως μαϊντανού σε τέτοιες συνάξεις, ο πρώην νομάρχης Πειραιά Χρήστος Φωτίου, που μεταξύ άλλων έχει προτείνει την ελεύθερη χορήγηση ηρωίνης στα νοσοκομεία στους ηρωινομανείς, και ο Νίκος Μπίστης, που αναζητά εναγώνια τη στέγασή του κάτω από την εκσυγχρονιστική ομπρέλα του ΠΑΣΟΚ.

Και μόνο από την επιλογή των ομιλητών και τη σύνθεση του ακροατηρίου θα ήταν ασυγχώρητη αφέλεια αν κάποιος περίμενε να γίνει η οποιαδήποτε αναφορά στα πραγματικά λαϊκά ή εθνικά προβλήματα. Αντίθετα, η προσπάθεια των ομιλητών ήταν να αποδείξουν ότι οι κυβερνητικές επιλογές, που φυσικά γίνονται για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της αστικής τάξης, είναι προς το συμφέρον και της Εκκλησίας, η οποία πρέπει όμως να εκσυγχρονιστεί για να μην έχει την τύχη των σοσιαλιστικών καθεστώτων της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Ολα αυτά, διανθισμένα με μπόλικο αντικομμουνισμό και όρκους πίστης στην Ορθοδοξία.

Το τελικό συμπέρασμα από τα όσα ειπώθηκαν ήταν ότι δικαιώνονται πλήρως οι εκτιμήσεις του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ, πως πίσω από ένα αναγκαίο αστικό εκσυγχρονισμό, όπως η μη αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, που έπρεπε να έχει ήδη γίνει πριν πολλά χρόνια, επιδίωξη της κυβέρνησης είναι η πλήρης υποταγή του λαού στους σχεδιασμούς των ιμπεριαλιστικών κέντρων, ενώ η αντίδραση της ηγεσίας της Εκκλησίας στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς δεν απαντά στα σύγχρονα προβλήματα του λαού και στους κινδύνους που τον απειλούν.

Ο Στέλιος Ράμφος έθεσε το ερώτημα εάν χωρά η λογική στην Ορθοδοξία, κάνοντας εκτενή αναδρομή στον Μεσαίωνα και λέγοντας ότι από το 1350 ως τις μέρες μας η Ορθοδοξία παραμένει εδραία στις θέσεις της. Ακολούθως υποστήριξε ότι εξέλιξη των μεσαιωνικών εκκλησιαστικών καθεστώτων ήταν τα σοσιαλιστικά καθεστώτα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, χωρίς φυσικά να μπει στον κόπο να αποδείξει τα λεγόμενά του, αρκούμενος στο ότι έδωσε εξετάσεις αντικομμουνισμού. Καταλήγοντας και χωρίς να έχει απαντήσει στο αρχικό του ερώτημα, είπε ότι αυτό που χρειάζεται για τη σύσφιξη κράτους και Εκκλησίας είναι ένας προσεκτικά μελετημένος χωρισμός του κράτους από την Εκκλησία.

Ο Στέφανος Μάνος, απαντώντας στο ερώτημα του Στέλιου Ράμφου, είπε ότι εξ ορισμού κάθε θρησκεία υπερβαίνει τον ορθολογισμό. Ακολούθως με θρησκευτική πίστη υποστήριξε την Ευρωπαϊκή Ενωση. Τα πράγματα θα ήταν μάλλον αναμενόμενα εάν ο αρχηγός των Φιλελευθέρων έμενε στις γνωστές του θέσεις. Εντασσόμενος όμως και αυτός στο αντικομμουνιστικό κλίμα των ημερών ταύτισε το ΚΚΕ με τους ακροδεξιούς και τους τρομοκράτες, λέγοντας ότι το ερώτημα είναι αν θα πάμε προς τη Δύση, ή αν θα μείνουμε απομονωμένοι στην Ανατολή όπως θέλουν το ΚΚΕ και οι τρομοκρατικές οργανώσεις! Καταλήγοντας είπε ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων είναι έτοιμη να ακούσει τη φωνή της λογικής, ξεχνώντας ότι το κόμμα του όταν τόλμησε να εμφανιστεί αυτοτελώς στις εκλογές δεν κατόρθωσε να συγκεντρώσει ούτε μια ποσοστιαία μονάδα.

Ο Γιώργος Παπανδρέου σημείωσε ότι το θέμα δημιουργήθηκε επειδή η Εκκλησία θέλησε να αναμειχτεί σε ένα ζήτημα που σχετίζεται με τις σχέσεις κράτους και πολίτη. Πρόσθεσε ότι ο πραγματικός φόβος της Εκκλησίας είναι μήπως χάσει τον έλεγχο που ασκεί στους πιστούς μέσω μιας διοικητικής διαδικασίας, όπως είναι οι ταυτότητες, σημειώνοντας ότι πρέπει να πάψει να ζητά το δεκανίκι του κρατισμού και να απελευθερωθεί από το κράτος. «Η απελευθέρωση της Εκκλησίας από το κράτος θα βοηθήσει και τις δύο μεριές», είπε. Τέλος, τάχθηκε κατά της διενέργειας δημοψηφίσματος λέγοντας ότι σε ζητήματα ατομικών δικαιωμάτων δεν τίθεται θέμα πλειοψηφίας και μειοψηφίας, αναρωτώμενος πώς θα αντιδρούσαν αυτοί που ζητούν δημοψήφισμα εάν σε κάποια γειτονική χώρα γινόταν δημοψήφισμα για τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας ή των ορθοδόξων.