Είναι δύσκολος ο δρόμος της απεξάρτησης απ' τα ναρκωτικά αλλά εξίσου δύσκολος αποδεικνύεται ο δρόμος εκείνων που κέρδισαν τη μάχη για τη ζωή και διεκδικούν την επανένταξή τους στην κοινωνία. Και διεκδικούν αυτή τη θέση στην κοινωνία, όχι ως άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλά ως ισότιμα με τους υπόλοιπους πολίτες.

Εχουν να αντιμετωπίσουν τα ίδια αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν όλοι οι νέοι. Αλλά σ' αυτή την προσπάθεια αποκαλύπτεται και η ευκαιριακή αντιμετώπιση αυτών των παιδιών απ' την πολιτεία - η οποία σε κάθε περίσταση δε φείδεται λόγων για το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν χτες σε συνέντευξη Τύπου και αφορούν ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές 19 απεξαρτημένων απ' το Περίπτερο "18 Ανω". Το πρόγραμμα αυτό υλοποιήθηκε από το Δήμο Αγίας Βαρβάρας, τη μονάδα απεξάρτησης "18 Ανω" του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και το Ελληνικό Κέντρο Παραγωγικότητας. Οι πρώην χρήστες θα στελεχώσουν υπηρεσίες πληροφόρησης του πολίτη σε εννέα δήμους της Αττικής (Χαϊδάρι, Βύρωνας, Νίκαια, Περιστέρι, Αγ. Βαρβάρα, Πειραιάς, Αγ. Ανάργυροι, Καισαριανή και Κορυδαλλός).

Φορέας του προγράμματος - σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στη συνέντευξη Τύπου - είναι το υπουργείο Εργασίας και χρηματοδοτείται κατά 75% από κοινοτικά κονδύλια.

Ομως, ενώ υποβλήθηκε τον Ιούλη του 1995 εγκρίθηκε το Μάη του 1996 και η υλοποίησή του άρχισε το Σεπτέμβρη του 1996. Οι φορείς που το υλοποίησαν κατάφεραν με ταχείς ρυθμούς να το ολοκληρώσουν μέχρι το τέλος του Δεκέμβρη του 1996 και οι 19 πρώην χρήστες έπιασαν δουλιά στους εννέα δήμους.

Αλλά και πάλι τα χρήματα που υπάρχουν για την απασχόληση των 19 εξαρτημένων, αρκούν μόνο για τα επόμενα 2,5 χρόνια.

Και από και πέρα;

"Θα συνεχιστεί με όσους πόρους μπορέσουμε να βρούμε" απάντησαν όσοι υλοποίησαν το πρόγραμμα. Η προοπτική της διακοπής της απασχόλησης - σε περίπτωση που δεν εξευρεθούν πόροι - είναι πρωτίστως καταστροφική για τα ίδια τα παιδιά και δευτερευόντως για τους δήμους, που θα στερηθούν σύγχρονες υπηρεσίες.

Αποκαλυπτικά για την τύχη των απεξαρτημένων παιδιών είναι τα στατιστικά στοιχεία του "18 Ανω". Το 90% όσων συμμετέχουν στα προγράμματά του και βρίσκονται στην αρχή της φάσης της κοινωνικής επανένταξης δηλώνουν άνεργοι. Κάθε χρόνο βγαίνουν "καθαρά" περίπου 100 άτομα και απ' αυτά υποτροπιάζουν περίπου είκοσι. Απ' αυτά τα είκοσι άτομα που υποτροπιάζουν, τα 18 είναι απεξαρτημένοι που μένουν ξανά άνεργοι.

Επειτα το ίδιο το πρόγραμμα έφερε εξ αρχής την "οικονομική προδιάθεση" της υποτροπής.

Ενώ το αρχικό ύψος του προγράμματος ήταν 26 εκατομμύρια, τελικά "ψαλιδίστηκε" και έπεσε στα 19-20 εκατομμύρια δραχμές. Τρία εκατομμύρια που έπρεπε να είχαν δοθεί στο Δήμο Αγ. Βαρβάρας, ακόμα δεν έχουν αποδοθεί. Στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (ΨΝΑ) δόθηκαν 1,125 εκατ. από τα τρία εκατομμύρια που έπρεπε να είχε πάρει. Το ΕΛΚΕΠΑ έχει πάρει κάποια προκαταβολή...

Ωστόσο, η προσπάθεια των απεξαρτημένων να γίνουν ενεργά μέλη της κοινωνίας διά της εργασίας - καθώς και η συμβολή των διάφορων φορέων σε αυτή την προσπάθεια - έχουν μια άλλη ποιοτική διάσταση: Δείχνουν ότι η απεξάρτηση σημαίνει αλλαγή του τρόπου ζωής των ατόμων που μέχρι πρότινος ήταν δεσμώτες "της ηδονής των παραισθήσεων". "Μπορεί να είναι λίγο αυτό το πρόγραμμα, αλλά ανοίγει δρόμους" τόνισε ο δήμαρχος Αγ. Βαρβάρας Λ. Μίχος. "Στόχος του προγράμματος είναι η ανάπτυξη αυτών των ενεργειών, όπου θα έχουν σαν αποτέλεσμα να μειώσουν ή όπου ήταν δυνατόν να εξαλειφθούν τα προβλήματα που προέρχονται από τη χρήση (κοινωνικά, ατομικά, οικογενειακά κ.α.)", υπογράμμισε η πρόεδρος του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής, Κ. Αποστόλου.

"Σκοπός του προγράμματος είναι ν' αποκτήσει ο απεξαρτημένος καινούρια ταυτότητα. Το πρόγραμμα αυτό το είδαμε σαν πρόκληση στην κυρίαρχη λογική που θέλει να δίνει στον απεξαρτημένο το ρόλο του περιθωριακού ατόμου" πρόσθεσε ηΚ. Μάτσα διευθύντρια του προγράμματος "18 Ανω".

"Θέλω αυτή την ευκαιρία. Τη δικαιούμαστε άλλωστε" είπε ο Θανάσης Μούγιας που συμμετείχε στο πρόγραμμα και τώρα εργάζεται στο Δήμο Πειραιά. "Είναι σημαντικό το ότι άνοιξαν αυτές οι πόρτες. Νιώθω κι εγώ ότι είμαι μέλος της κοινωνίας. Χρειάζεται η πρόληψη και η επανένταξη. Σε αυτό το στάδιο μου έλειπε η δουλιά. Οταν άρχισε το πρόγραμμα ήμουν άνεργος. Το πρόγραμμα θα πρέπει να συνεχιστεί...".

Γιώργος ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ