Το ΝΑΤΟ γιορτάζει φέτος τα πενήντα χρόνια από την ίδρυσή του και ακονίζει τα νύχια του για τον 21ο αιώνα. Η νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ, το νέο επιθετικό του δόγμα, που το αναγορεύει σε παγκόσμιο χωροφύλακα, σε παγκόσμια κατασταλτική δύναμη, η οποία θα επεμβαίνει αυτόκλητα ανά τον πλανήτη για τη διασφάλιση των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων, προωθείται με γοργούς ρυθμούς. Η Σύνοδος Κορυφής, που θα γίνει τον Απρίλη στην Ουάσιγκτον, προβλέπεται να αποτελέσει σταθμό σε αυτή την πορεία. Ο γγ του ΝΑΤΟ, Χαβιέρ Σολάνα,με άρθρο του που δημοσιεύτηκε σε ευρωπαϊκές εφημερίδες με τίτλο "Η νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ" (στην Ελλάδα δημοσιεύτηκε από ΤΟ ΒΗΜΑ) ανέλαβε να "εκλαϊκεύσει" τους στόχους της Συμμαχίας.

Η αξία του κειμένου αυτού βρίσκεται στο ότι από τα πλέον επίσημα χείλη περιγράφονται πράγματα και εξελίξεις, που εδώ και καιρό έχουν δρομολογηθεί, αλλά είτε αποσιωπώνται είτε τους δίνεται άλλη διάσταση. Στις διαδικασίες αυτές έχει εμπλακεί και η Ελλάδα με ευθύνη της κυβέρνησης, που προσφέρει τα πάντα στην υπηρεσία του "νέου" ΝΑΤΟ, προσδοκώντας μια καλύτερη θέση για λογαριασμό της ελληνικής ολιγαρχίας.

Ο Χ. Σολάνα από την αρχή δε θέλει να υπάρχουν παρερμηνείες για τις "φιλειρηνικές" προθέσεις του ΝΑΤΟ και προαναγγέλλει παραπέρα στρατιωτικοποίηση των διεθνών σχέσεων. "Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία, σημειώνει, είναι η διασφάλιση ότι η Συμμαχία είναι προετοιμασμένη και καλά εξοπλισμένη για το νέο αιώνα". Ολα αυτά στο όνομα της πρόληψης ενδεχόμενων κινδύνων.Με βάση το δόγμα αυτό η Συμμαχία νομιμοποιείται να επεμβαίνει ακόμα και για προληπτικούς λόγους, όπου αυτή κρίνει ότι διακυβεύονται τα συμφέροντά της.

Δίνοντας μια περιγραφή του νέου διεθνούς περιβάλλοντος, στο οποίο καλείται το ΝΑΤΟ να δράσει, μιλάει για "συγκρούσεις κρατών και διαμάχες μειονοτήτων, κύματα προσφύγων και συστηματική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων".Φαινόμενα που, όπως αναφέρει, παρόλο που "είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας, σε κάποιες περιπτώσεις είχαν αποτέλεσμα την ένοπλη συμπλοκή σε μερικές περιοχές της Ευρώπης, κυρίως στα Βαλκάνια". Για το λόγο αυτό: "Αν η πρόληψη έχει πολύ μεγαλύτερη αξία από την καταστολή, τότε θα ήταν συνετό το ΝΑΤΟ να εντοπίσει και να προετοιμαστεί γι' αυτούς τους κινδύνους που απειλούν την ασφάλεια, πολύ προτού φτάσουν στο κατώφλι μας.Δεν αρκεί όμως η σωστή πρόβλεψη, καθώς θα πρέπει να έχουμε και την ικανότητα να αντιμετωπίσουμε αυτές τις νέες προκλήσεις. Παράλληλα, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε τη βαθιά μεταμόρφωση του ΝΑΤΟ και του περιβάλλοντος ασφάλειας στην Ευρώπη από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και μετά. Για τους λόγους αυτούς θα παρουσιάσουμε μια νέα στρατηγική θεώρηση για τη Συμμαχία στη Σύνοδο Κορυφής της Ουάσιγκτον".

Στη Σύνοδο Κορυφής της Ουάσιγκτον, σύμφωνα με τον γγ του ΝΑΤΟ, πέρα από τη χάραξη της νέας στρατηγικής της Συμμαχίας, θα γίνει και η χάραξη των μελλοντικών κινήσεών της. Τα Βαλκάνια παίζουν στον τομέα αυτό το ρόλο του πεδίου δοκιμών, της πρώτης εφαρμογής αυτών των σχεδίων. "Η σύνοδος, αναφέρει ο Χ. Σολάνα, θα βασιστεί στα διδάγματα που αποκόμισε το ΝΑΤΟ από τη διαχείριση άλλων σύνθετων κρίσεων, όπως αυτή στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και προσφάτως στο Κοσσυφοπέδιο.Θα αντικατοπτρίζει την εμπειρία που αποκτήσαμε στην ανάπτυξη εξαιρετικά πολύπλοκων μοντέλων επικοινωνίας και συνεργασίας με όλες κυριολεκτικά τις χώρες που βρίσκονται στην ευρωατλαντική περιοχή, η οποία εκτείνεται από το Βανκούβερ ως το Βλαδιβοστόκ".

Συγκεκριμένα, αναφέρονται οι κεντρικοί άξονες της πολιτικής του ΝΑΤΟ. Ως βασικό εργαλείο περιγράφεται η διεύρυνσή του είτε με την ένταξη νέων μελών, είτε με την ανάπτυξη άλλων δεσμών στρατιωτικής εξάρτησης των εκτός Συμμαχίας χωρών. Το πρώτο στάδιο της διεύρυνσης πραγματοποιείται με την ένταξη στο ΝΑΤΟ της Τσεχίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. "Η πολιτική μας, σημειώνει, σε αυτό το ζήτημα παραμένει σταθερή: Οι πόρτες του ΝΑΤΟ παραμένουν ανοιχτές σε χώρες που είναι πρόθυμες και ικανές να συμβάλλουν στην ασφάλεια της Συμμαχίας".

Στα πλαίσια αυτά εντάσσει και τα δύο δορυφορικά σχήματα του ΝΑΤΟ, το Ευρωατλαντικό Συμβούλιο Συνεργασίας και τη "Συνεργασία για την Ειρήνη"."Η σύνοδος, υπογραμμίζει, θα ενδυναμώσει τη συνεργασία μας με τις χώρες που βρίσκονται στην ευρωατλαντική περιοχή. Θέλουμε να επεκτείνουμε το κλίμα εμπιστοσύνης σε όλη την περιοχή χρησιμοποιώντας στο μέγιστο βαθμό τις δυνατότητες του Ευρωατλαντικού Συμβουλίου Συνεργασίας. Ο θεσμός αυτός φέρνει σε επαφή τους εκπροσώπους 44 χωρών γύρω από το τραπέζι του ΝΑΤΟ σε σταθερή βάση". Επίσης: "Θα αναπτύξουμε περαιτέρω τα προγράμματα της Συνεργασίας για την Ειρήνη. Η πρωτοβουλία αυτή, η οποία μπαίνει στο πέμπτο έτος εφαρμογής της, έχει αποδειχθεί ένα πολύ πετυχημένο μέσο στην προσπάθειά μας να βοηθήσουμε τις χώρες που συμμετέχουν στο θεσμό να αναδιοργανώσουν τις ένοπλες δυνάμεις τους και να βελτιώσουν την ικανότητά τους να συνεργάζονται με το ΝΑΤΟ στην αντιμετώπιση κρίσεων. Η Σύνοδος της Ουάσιγκτον πρόκειται να προωθήσει το ζήτημα αυτό με ένα πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέπει στις χώρες του προγράμματος να εμπλέκονται σε μεγαλύτερο βαθμό στις πολιτικές συσκέψεις, στη λήψη αποφάσεων και στο σχεδιασμό της διοίκησης, που αφορά την αντιμετώπιση των κρίσεων από το ΝΑΤΟ, αλλά και τις επιχειρήσεις για τη στήριξη της ειρήνης". Η Ρωσία βέβαια ποτέ δεν παύει να βρίσκεται στο στόχαστρο: "Η Ρωσία παίζει ένα σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Σήμερα το ΝΑΤΟ έχει μια σχέση διευρυμένης συνεργασίας με τη Ρωσία".

Για την εξυπηρέτηση των κινήσεων αυτών είναι αναγκαία η προσαρμογή της ίδιας της Συμμαχίας, που, όπως αναφέρει ο Χ. Σολάνα, ολοκληρώνεται. Είναι η γνωστή υπόθεση της νέας δομής του ΝΑΤΟ, του ενιαίου αμυντικού χώρου και των δυνάμεων ταχείας επέμβασης που συγκροτούνται. "Η προσαρμογή αυτή, σημειώνει, περιλαμβάνει αλλαγές στη δομή της διοίκησης και μια νέα θεώρηση που αφορά το αρχηγείο. Οι αλλαγές αυτές θα συμβάλουν στη διατήρηση της δύναμης του ΝΑΤΟ και της ικανότητας που έχει να λειτουργεί ως μια πολιτικοστρατιωτική συμμαχία που διαθέτει συνοχή, σε ένα περιβάλλον ασφάλειας που δεν έχει ομοιογένεια. Η εσωτερική προσαρμογή του ΝΑΤΟ θα μας επιτρέψει να αναπτύξουμε τις δυνάμεις μας για να στηρίξουμε ειρηνευτικές αποστολές, οι οποίες θα διασφαλίζουν τη σταθερότητα στην ευρωατλαντική περιοχή, ενώ παράλληλα θα συνεχίσουμε να τηρούμε τις βασικές συλλογικές δεσμεύσεις μας για την άμυνα".

Ενα νέο στοιχείο που προκύπτει αφορά τα όπλα μαζικής καταστροφής,τα οποία "μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τα εθνικά εδάφη μας, αλλά και τα στρατεύματά μας, τα οποία μπορεί να συμμετάσχουν σε αποστολές περιφρούρησης της ειρήνης". Και προαναγγέλλει ότι "προετοιμάζουμε μια πρωτοβουλία στη σύνοδο για τα όπλα μαζικής καταστροφής". Η πρωτοβουλία αυτή "θα μπορούσε να συμβάλει στο να παρεμποδιστεί η αύξηση των όπλων αυτών". Προφανώς στα πλαίσια της στρατηγικής της προληπτικής καταστολής θα κατασκευάζονται απειλές, οι οποίες θα χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για επεμβάσεις εξουδετέρωσης "κινδύνων" που προέρχονται από τα όπλα μαζικής καταστροφής.Και βέβαια, ως τέτοια όπλα δε θα χαρακτηρίζονται μόνο τα πυρηνικά ή τα χημικά, όπως στην περίπτωση του Ιράκ, όπου οι βομβαρδισμοί των τελευταίων μηνών εντάσσονται στη λογική του προληπτικού χτυπήματος με σκοπό την ακύρωση των σχεδίων του Ιράκ για ανάπτυξη όπλων μαζικής καταστροφής, αλλά και τα συμβατικά όπλα θα αρχίσουν να τα χαρακτηρίζουν όπλα μαζικής καταστροφής όταν βρίσκονται σε χέρια που δεν τα ελέγχει το ΝΑΤΟ.

Κυριάκος ΖΗΛΑΚΟΣ