Με χτυπήματα και μέσω νέων υπερηχητικών πυραύλων συνεχίζεται η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ενώ ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ ενισχύουν τις αποστολές εξοπλισμών και πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας στην Ουκρανία - που θεωρούνται «νόμιμοι στόχοι» από τη Ρωσία - και σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο ο ρωσικός στρατός χρησιμοποίησε για πρώτη φορά στον πόλεμο της Ουκρανίας τους νέας γενιάς υπερηχητικούς πυραύλους («Kinzhal» και «Zircon»), ανακοίνωσε το υπουργείο Αμυνας, αναφέροντας πως έγιναν τρία τέτοια χτυπήματα. Οι εν λόγω πύραυλοι είναι ικανοί να φέρουν πυρηνικές κεφαλές.

Οι βαλλιστικοί υπερηχητικοί πύραυλοι «Kinzhal» («στιλέτα» στα Ρωσικά) και οι πύραυλοι Κρουζ «Zircon» ανήκουν σε οικογένεια όπλων που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια στη Ρωσία και ο Πρόεδρος Βλ. Πούτιν χαρακτηρίζει «ανίκητα», καθώς σύμφωνα με τη Μόσχα είναι αδύνατο να αντιμετωπιστούν από τα εχθρικά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας.

Στην περιφέρεια Μικολάγεφ καταστράφηκε «η βασική πηγή ανεφοδιασμού με καύσιμα των ουκρανικών τεθωρακισμένων» από πυραύλους «Κρουζ» που εκτοξεύθηκαν από την Κασπία Θάλασσα, καθώς και από βαλλιστικούς υπερηχητικούς πυραύλους «Kinzhal» από τον εναέριο χώρο της Κριμαίας.

Το υπουργείο Αμυνας της Ρωσίας ανέφερε επίσης ότι πύραυλοι «υψηλής ακρίβειας» έπληξαν κέντρο εκπαίδευσης των ουκρανικών Ειδικών Δυνάμεων στην πόλη Ζιτόμιρ, δυτικά του Κιέβου και «πάνω από 100 μέλη των (ουκρανικών) Ειδικών Δυνάμεων και ξένοι μισθοφόροι σκοτώθηκαν».

Υπερηχητικοί πύραυλοι «Kinzhal» χρησιμοποιήθηκαν και για να καταστραφεί υπόγεια αποθήκη πυραύλων και πυρομαχικών για αεροσκάφη στη δυτική Ουκρανία, σύμφωνα πάντα με τη ρωσική πλευρά.

Εάν πράγματι έγιναν τέτοια πλήγματα, πρόκειται για την πρώτη γνωστή χρήση του συγκεκριμένου οπλικού συστήματος σε πραγματικές συνθήκες, σε πόλεμο, αφότου δοκιμάστηκε για πρώτη φορά το 2018.

Από την πλευρά τους, οι Ενοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας παρέλαβαν 500 αντιαεροπορικούς πυραύλους «Strela» από τη Γερμανία την περασμένη Πέμπτη, αποκάλυψε ρεπορτάζ της κυριακάτικης «Welt», σύμφωνα με το οποίο τα όπλα παραδόθηκαν από τον γερμανικό στρατό στο έδαφος της Πολωνίας. Το βέβαιο είναι ότι έχει ήδη παραδοθεί ή πρόκειται να παραδοθεί στις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις ευρύ φάσμα στρατιωτικού υλικού, σχολίασε ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Αμυνας. Οι πύραυλοι «Strela», σοβιετικού σχεδιασμού, πέρασαν στα αποθέματα των γερμανικών δυνάμεων από το οπλοστάσιο της ΓΛΔ.

Στη Σλοβακία, καθώς ενισχύεται η ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, άρχισαν να φτάνουν οι πρώτες συστοιχίες του πυραυλικού συστήματος αεράμυνας «Patriot» και η ανάπτυξή τους θα συνεχιστεί τις προσεχείς μέρες. Το σύστημα αναπτύσσεται στο αεροδρόμιο του Σλιάτς στην κεντρική Σλοβακία και θα το χειρίζονται Γερμανοί και Ολλανδοί στρατιωτικοί.

Ανοιχτό παραμένει αν η Σλοβακία με την απόκτηση των «Patriot» θα δεχτεί να παραδώσει στην Ουκρανία το πυραυλικό σύστημα αεράμυνας «S-300», όπως ζητεί η ουκρανική πλευρά, με τη Ρωσία να ξεκαθαρίζει πως κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από τις διεθνείς συμφωνίες και τα συμβόλαια και σε κάθε περίπτωση οι παραδόσεις όπλων αντιαεροπορικής άμυνας - που αποτελούν ρωσικούς στόχους - θα κλιμάκωναν επικίνδυνα τη σύγκρουση.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με αμερικανικά δημοσιεύματα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ πρότεινε ανεπίσημα στην Τουρκία να στείλει τα πιο εξελιγμένα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα «S-400» στην Ουκρανία και σε αντάλλαγμα να λάβει «Patriot» ή να ενταχθεί στο πρόγραμμα για τα μαχητικά 5ης γενιάς «F-35».

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έριξαν την ιδέα αυτή σε Τούρκους ομολόγους τους τον περασμένο μήνα, χωρίς πάντως να φθάσουν στο σημείο να το προτείνουν επισήμως, εξήγησαν οι πηγές.

Η αμερικανική πρόταση «στριμώχνει» την Αγκυρα, η οποία αρνείται συνολικά να στείλει εξοπλισμό στην Ουκρανία εν μέσω ρωσικής εισβολής, υπολογίζοντας τον αντίκτυπο που θα είχε μια τέτοια κίνηση στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, ενώ επιδιώκει περαιτέρω «γεωστρατηγική αναβάθμιση» διεκδικώντας ρόλο διαμεσολαβητή για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας. Επίσης υπάρχουν και τεχνικά εμπόδια στη μεταφορά και τη λειτουργία των «S-400» στην Ουκρανία.

Καθώς κλιμακώνεται η ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας με επίκεντρο την Ουκρανία, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, θα μεταβεί την Παρασκευή στη Βαρσοβία, όπου θα συζητήσει με τον Πολωνό ομόλογό του, Αντρ. Ντούντα, σχετικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μετά τις συνομιλίες που θα έχει κατά τη διάρκεια των Συνόδων Κορυφής του NATO, της ΕΕ και του G7 στις Βρυξέλλες την Πέμπτη.

Η προεδρία των ΗΠΑ έβαλε τέλος στα σενάρια για πιθανή επίσκεψη Μπάιντεν στην Ουκρανία. «Το ταξίδι επικεντρώνεται στη συνέχιση της προσπάθειάς μας ο κόσμος να συσπειρωθεί υπέρ του ουκρανικού λαού και εναντίον της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία», πάντως «δεν σχεδιάζεται ταξίδι στην Ουκρανία», διαβεβαίωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι.

Η Ουάσιγκτον έχει εκδώσει ταξιδιωτική οδηγία προς τους Αμερικανούς καλώντας τους να μην επισκέπτονται την «εμπόλεμη χώρα», υπενθύμισε η πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ.

Στο μεταξύ, από μια κλωστή κρέμονται οι διπλωματικές σχέσεις ΗΠΑ - Ρωσίας. Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ κλήθηκε χτες από το ρωσικό ΥΠΕΞ, όπου του ανακοινώθηκε ότι οι σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας βρίσκονται στα πρόθυρα διακοπής, μετά τους χαρακτηρισμούς του Μπάιντεν ότι ο Πούτιν είναι «εγκληματίας πολέμου» και «δολοφόνος δικτάτορας».

Με αργούς ρυθμούς και αντιφατικές δημόσιες δηλώσεις προχωρούν στο μεταξύ οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο εμπόλεμων πλευρών, στις οποίες επιδρούν τόσο οι εξελίξεις στο πεδίο όσο και ευρύτερα παζάρια μεταξύ διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων, πρωτίστως η στάση των ΗΠΑ. Οι συνομιλίες μέσω τηλεδιάσκεψης μεταξύ Ρωσίας - Ουκρανίας συνεχίζονται καθημερινά «σε επίπεδο ομάδων εμπειρογνωμόνων».

Η πρόοδος στις ειρηνευτικές συνομιλίες δεν προχωρά τόσο γρήγορα όσο θα έπρεπε, δήλωσε χτες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, ζητώντας από τις χώρες που ασκούν επιρροή στην Ουκρανία να την πιέσουν ώστε να είναι πιο εποικοδομητική στις διαπραγματεύσεις.

Τόνισε ότι η επίτευξη σημαντικής προόδου στις ειρηνευτικές συνομιλίες θα αποτελέσει τη βάση για μια ενδεχόμενη συνάντηση των Προέδρων Ρωσίας και Ουκρανίας, κάτι που ο Β. Ζελένσκι ζητά επίμονα.

Μετά την Τουρκία και το Ισραήλ, η Ελβετία δήλωσε έτοιμη να ενεργήσει ως μεσολαβητής στις συνομιλίες διευθέτησης ή να φιλοξενήσει τις διαπραγματεύσεις.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Ν. Μπένετ, ο οποίος έχει αναλάβει μεσολαβητικές πρωτοβουλίες, ανέφερε «κάποια πρόοδο» αλλά και «μεγάλα χάσματα» μεταξύ των δύο πλευρών.

«Ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς (...) επειδή υπάρχουν αρκετά θέματα διαφωνίας, μερικά από αυτά βασικά», ανέφερε, προσθέτοντας πως το Ισραήλ «θα συνεχίσει να προσπαθεί να γεφυρώσει τις διαφορές και να φέρει τέλος στον πόλεμο».

Από την πλευρά του, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου, δήλωσε στην εφημερίδα «Hurriyet» ότι Ρωσία και Ουκρανία πλησιάζουν σε συμφωνία σε «κρίσιμα» ζητήματα και έχουν σχεδόν συμφωνήσει σε ορισμένα θέματα. Ο Τσαβούσογλου δήλωσε επίσης πως ελπίζει να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός εάν οι πλευρές δεν υπαναχωρήσουν από την πρόοδο που έχουν σημειώσει προς την επίτευξη συμφωνίας.

Ο σύμβουλος του Τούρκου Προέδρου, Ιμπρ. Καλίν, επανέλαβε τους ισχυρισμούς ότι οι δύο πλευρές προσεγγίζουν στις θέσεις τους σε τέσσερα βασικά σημεία, όπως η μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, η αποστρατιωτικοποίηση, η «αποναζιστικοποίηση», η προστασία της ρωσικής γλώσσας.

Αλλά, πρόσθεσε, σε θέσεις επί στρατηγικών θεμάτων, όπως το καθεστώς της Κριμαίας και του Ντονμπάς, δεν έχουν προσεγγίσει αρκετά.

«Ετοιμος για διαπραγματεύσεις» με τον Βλ. Πούτιν, λέγοντας ότι «χωρίς διαπραγματεύσεις, δεν θα σταματήσουμε τον πόλεμο», δήλωσε για ακόμη μια φορά ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι.

Αλλά, «ανεξάρτητα από τις συζητήσεις μεταξύ των διαπραγματευτικών μας ομάδων, νομίζω ότι μόνο εμείς οι δύο, εγώ και ο Πούτιν, μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία» και «ακόμη κι αν υπάρχει πιθανότητα μόνο 1% να σταματήσει αυτός ο πόλεμος, πρέπει να την αδράξουμε», είπε.

«Ωστόσο, εάν αυτές οι προσπάθειες αποτύχουν, θα σημαίνει ότι (η σύγκρουση στην Ουκρανία) είναι ένας τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος», προειδοποίησε.

Ο Ζελένσκι απέρριψε συμβιβασμούς, όπως την αναγνώριση των αυτονομιστικών εδαφών στην ανατολική Ουκρανία και σημείωσε ότι μια συμφωνία πρέπει να αναφέρει πως η Ουκρανία «δεν θα χάσει την κυριαρχία της και την εδαφική της ακεραιότητα».

Χτες ωστόσο, σε συνέντευξή του στην ουκρανική τηλεόραση, ο Ζελένσκι είπε ότι οποιοσδήποτε συμβιβασμός συμφωνηθεί με τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου - συμπεριλαμβανομένων εδαφικών ζητημάτων - θα χρειαστεί να εγκριθεί από τους Ουκρανούς σε δημοψήφισμα.

«Το έχω ξεκαθαρίσει σε όλες τις διαπραγματευτικές ομάδες», τόνισε ο Ζελένσκι. «Ο λαός θα πρέπει να μιλήσει και να αντιδράσει σε οποιαδήποτε μορφή συμβιβασμού», ανέφερε.

Ζητήματα που θα μπορούσαν να τεθούν σε δημοψήφισμα ενδεχομένως να αφορούν εδάφη υπό κατοχή από τις ρωσικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, καθώς και τις εγγυήσεις ασφαλείας που προσφέρονται από άλλες χώρες στην Ουκρανία αντί για την ένταξη στο ΝΑΤΟ, συμπλήρωσε.

Προχτές, μιλώντας μέσω τηλεδιάσκεψης στο ισραηλινό Κοινοβούλιο, ο Ουκρανός Πρόεδρος κάλεσε το Ισραήλ «να κάνει μια επιλογή» υποστηρίζοντας στην πράξη την Ουκρανία, ενώ εξέφρασε δυσαρέσκεια για το ότι το Ισραήλ αρνείται να πουλήσει το αντιπυραυλικό σύστημα «Σιδηρούς Θόλος» (Iron Dome) για «να σώσει Ουκρανούς Εβραίους». Στο ίδιο πνεύμα, αναρωτήθηκε «γιατί δεν μπορούμε να λάβουμε όπλα από εσάς; Γιατί το Ισραήλ δεν έχει επιβάλει ισχυρές κυρώσεις στη Ρωσία ή δεν ασκεί πίεση στις ρωσικές επιχειρήσεις;»...

Ο Ζελένσκι εντείνει τις πιέσεις προς τη Γερμανία - που έχει αντιταχθεί στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και εκφράζει επιφυλάξεις για άμεση ένταξη στην ΕΕ - καλώντας τους Γερμανούς πολίτες να πιέσουν την κυβέρνησή τους για ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ και για να διακόψει κάθε εμπορική συναλλαγή με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών φυσικού αερίου.

Στο στρατιωτικό πεδίο, συνεχίζονται σφοδρές μάχες και απανωτοί βομβαρδισμοί στη Μαριούπολη, κατά πλειονότητα ρωσόφωνη πόλη, στρατηγικό λιμάνι της Αζοφικής Θάλασσας, ένας από τους βασικούς στόχους της ρωσικής εισβολής και «προπύργιο» των δυνάμεων του «Δεξιού Τομέα» και των «Ταγμάτων του Αζόφ».

Το Κίεβο απέρριψε το τελεσίγραφο των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων να παραδοθεί η Μαριούπολη, να καταθέσουν οι μαχητές τα όπλα.

Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας απαίτησε οι ουκρανικές δυνάμεις στη Μαριούπολη να «καταθέσουν τα όπλα» για να σωθούν, όπως είπε, οι κάτοικοι και οι υποδομές: «Ζητάμε από τις επίσημες αρχές του Κιέβου να δείξουν λογική και να ανακαλέσουν τις διαταγές, οι οποίες υποχρέωναν τους μαχητές να θυσιαστούν και να γίνουν "μάρτυρες της Μαριούπολης" (...) Ολοι όσοι καταθέσουν τα όπλα θα έχουν εγγυημένη την απόλυτα ασφαλή αποχώρησή τους από τη Μαριούπολη».

Η αντιπρόεδρος της ουκρανικής κυβέρνησης μίλησε για «εσκεμμένη χειραγώγηση» και «αληθινή απαγωγή ομήρων».

Στο μεταξύ, οι ανθρωπιστικοί διάδρομοι για τη Μαριούπολη εξακολουθούν να μη λειτουργούν, περίπου 350.000 εγκλωβισμένοι άνθρωποι παραμένουν εδώ και τουλάχιστον δυο βδομάδες χωρίς τρόφιμα, νερό και ρεύμα. Εκτιμάται ότι πάνω από 3.000 άμαχοι έχουν πεθάνει, στους δρόμους και σε κτίρια της πόλης κείτονται πτώματα.

Περίπου 20 ορφανά παιδιά και έφηβοι που είχαν εγκλωβιστεί στα παγωμένα υπόγεια σανατορίου της Μαριούπολης, μεταφέρθηκαν στο Ντονέτσκ που ελέγχεται από φιλορώσους αυτονομιστές και νοσηλεύονται εκεί. Τα παιδιά κατάγονται από εκεί.

Επίσης, οι ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις ανακοίνωσαν ότι ελλιμένισαν ένα μεγάλο πλοίο γενικής υποστήριξης, το «Orsk», στο κατεχόμενο ουκρανικό λιμάνι Μπερντιάνσκ, 70 χλμ. νοτιοδυτικά της Μαριούπολης. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος των ουκρανικών ακτών στην Αζοφική Θάλασσα, καθώς και ένα μέρος της Μαύρης Θάλασσας. Το πλοίο μπορεί να προμηθεύει τα στρατεύματα με εξοπλισμό, πυρομαχικά κ.ά.

Μεγάλη ανησυχία προκαλεί η διαρροή εξαιρετικά τοξικής αμμωνίας σε χημικό εργοστάσιο στην πόλη Σούμι, στη βορειοανατολική Ουκρανία. Οι τοπικές αρχές κάλεσαν τους κατοίκους της πόλης Νοβοσέλιτσα να αναζητήσουν καταφύγιο από τη χημική ουσία, ιδίως σε υπόγειους και ισόγειους χώρους, και να αποφύγουν οπωσδήποτε την έκθεσή τους σε αυτήν. Ο περιφερειάρχης στη Σούμι δεν διευκρίνισε πώς προκλήθηκε η διαρροή.

Από την πλευρά του, το ρωσικό υπουργείο Αμυνας υποστήριξε νωρίτερα πως «Ουκρανοί εθνικιστές» είχαν «παγιδεύσει» εγκαταστάσεις αποθήκευσης αμμωνίας και χλωρίου της βιομηχανίας «Σουμιχιμπρόμ» με εκρηκτικά με σκοπό «να προκαλέσουν μαζική δηλητηρίαση» σε περίπτωση εισόδου ρωσικών μονάδων στην πόλη.

Οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η ΕΕ διαψεύδουν τις προειδοποιήσεις της Ρωσίας πως οι ουκρανικές δυνάμεις προετοιμάζουν προβοκάτσιες με χημικά όπλα, κατηγορώντας τη Ρωσία ότι σκοπεύει να κάνει χρήση χημικών όπλων.

Παράλληλα, οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν την περικύκλωση του Κιέβου. Χτες τουλάχιστον 8 άνθρωποι σκοτώθηκαν από βομβαρδισμό εμπορικού κέντρου.

Η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι χρησιμοποίησε υψηλής ακριβείας πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς για να πλήξει εμπορικό κέντρο στο Κίεβο, το οποίο - όπως υποστηρίζει - είχε μετατραπεί από τον ουκρανικό στρατό σε αποθήκη πυρομαχικών.

«Η Ρωσία διαπράττει εγκλήματα πολέμου, αυτή είναι η λέξη», τόνισε ο επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, σημειώνοντας ότι «αυτό που συμβαίνει στη Μαριούπολη είναι τεράστια εγκλήματα πολέμου, η πόλη θα καταστραφεί τελείως».

Οι εντεινόμενες αναφορές σε εγκλήματα πολέμου εντάσσονται σε μια τακτική που πιθανόν θα παίξει ρόλο και στην «επόμενη μέρα», είτε για μεγαλύτερη εμπλοκή διαφόρων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στη σύγκρουση, για την επέκταση ή τη διατήρηση των κυρώσεων κ.ά.

Σε μια κίνηση που κλιμακώνει τη σύγκρουση, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας και Αμυνας της Ουκρανίας απαγόρευσε την πολιτική δράση 11 κομμάτων που χαρακτήρισε φιλορωσικά καθόσο εφαρμόζεται στρατιωτικός νόμος σε όλη την επικράτεια.

Οπως ανακοίνωσε ο Ζελένσκι με μαγνητοσκοπημένο μήνυμα το Σάββατο, «οι δραστηριότητες των πολιτικών που έχουν σκοπό τον διχασμό ή τη συνέργεια (με τη Ρωσία) δεν θα επιτύχουν», αντίθετα, «θα αντιμετωπιστούν πολύ σκληρά».

Ανάμεσα στις παρατάξεις η δραστηριότητα των οποίων απαγορεύθηκε είναι η «Πλατφόρμα της Αντιπολίτευσης», κόμμα εκπροσωπούμενο στο Κοινοβούλιο.

Τα 11 κόμματα θεωρούνται «ευρωσκεπτικιστικά», «αντιφιλελεύθερα» ή «φιλορωσικά».