Η κοινωνική πρόοδος εξαφανίζει τους πολιτισμούς και μάλιστα χωρίς να χύσει το αίμα των ανθρώπων. Και πάντα όταν αυτό συμβαίνει παρατηρείς πως η πρώτη γενιά λυπάται γι' αυτά που χάθηκαν, η δεύτερη προσαρμόζεται στην εξέλιξη και η τρίτη αρχίζει να ξεχνάει. Ο άνθρωπος, όμως, ποτέ δεν κουράζεται να παρατηρεί τον εαυτό του. Και ποτέ δεν αποδυναμώνεται η "περιέργειά" του για το παρελθόν του. Γι' αυτό όσα χρόνια κι αν περάσουν, ό,τι κι αν γίνει, οι άνθρωποι ξαναγυρίζουν πίσω. Για να συναντήσουν την "απαραίτητη" εικόνα που θα κρατήσουν για τον εαυτό τους...

Ισως αυτή η ανάγκη οδηγεί κάθε χρόνο τους απογόνους των Σαρακατσαναίων στις περιοχές, στους τόπους όπου έζησε η ποιμενική αυτή κοινωνία. Το αντάμωμα των Σαρακατσαναίων φέτος θα γίνει αύριο και μεθαύριο στα Περτουλιώτικα Λιβάδια της Κεντρικής Πίνδου. Εκεί θα αναβιώσουν τα ήθη και έθιμα των νομάδων, ο παραδοσιακός τρόπος ζωής των Σαρακατσαναίων, οι χοροί και τα τραγούδια τους, όλα αυτά, που, με το πέρασμα του χρόνου, ξεθώριασαν.

Οι Σαρακατσάνοι ήταν ένα αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού, ένα κομμάτι όμως που διατηρούσε πάντα την αυτονομία του και που είχε δικό του τρόπο ζωής, δικά του ήθη και έθιμα. Ενας λαός που διατήρησε το χρώμα του, αποφεύγοντας τις προσμείξεις και ζώντας κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες. Οι Σαρακατσάνοι ήταν κτηνοτρόφοι και ολόκληρη η ζωή τους ήταν επικεντρωμένη στη φροντίδα των ζώων. Η φύση, λοιπόν, της δουλιάς τους, τους υποχρέωνε να ζουν απομονωμένοι και τους οδήγησε στη δημιουργία μιας δικής τους ιδιότυπης, αλλά και αρμονικά οργανωμένης κοινωνίας.

Ιστορικά η ύπαρξή τους ανιχνεύεται, τόσο στον ελλαδικό χώρο όσο και στα παράλια της Μικράς Ασίας, από την περίοδο της αρχαιότητας. Αλλωστε, ο τρόπος ζωής τους, σε πολλές περιπτώσεις, φαίνεται να έχει την αρχή του στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Ωστόσο, αργότερα, η μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμών Σαρακατσάνων εντοπίζεται στην Πίνδο και τις οροσειρές της, στον Ολυμπο και τη Ροδόπη.

Η ζωή των Σαρακατσαναίων ήταν ένα συνεχές οδοιπορικό μετακινήσεων. Οι μετακινήσεις τους καθορίζονταν από τις καιρικές συνθήκες και από το πού υπήρχαν εύφορα λιβάδια για βοσκή. Και αν κανείς σκεφτεί πως ακόμα και σήμερα η "μετακόμιση" είναι μια δύσκολη υπόθεση, καταλαβαίνει εύκολα πόσος κόπος απαιτούνταν για τις δικές τους μετακινήσεις και με τα ελάχιστα - έως ανύπαρκτα - μέσα που είχαν στη διάθεσή τους. Δυο φορές, λοιπόν, το χρόνο οι Σαρακατσαναίοι έπαιρναν τα ζώα τους, μάζευαν τα πράγματά τους και ξεκίναγαν με τα πόδια για να διανύσουν μια σημαντική απόσταση. Οι Σαρακατσαναίοι στους καινούριους τόπους που πήγαιναν έστηναν το λεγόμενο "τσελιγκάτο". Το τσελιγκάτο ήταν ένας καταυλισμός που αποτελούνταν από τα "κονάκια", δηλαδή τις αυτοσχέδιες κυκλικές, συνήθως, καλύβες που έφτιαχναν από ξύλο και βαλτώδη φυτά. Λίγο πιο δίπλα εγκαθιστούσαν τις "στάνες", τους στάβλους όπου και στεγάζονταν τα πρόβατα ή οι κατσίκες.

Οι μεγάλες μετακινήσεις τους μειώθηκαν σημαντικά όταν, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η κυβέρνηση θέσπισε το ενοικιοστάσιο. Αυτό το μέτροβοήθησε ουσιαστικά στη μονιμότερη εγκατάστασή τους.