Από τα τέλη του Γενάρη 1997 ακούμε και διαβάζουμε το χρησμό (1): "Τέρμα οι Δέσμες, από το 2001 ελεύθερη εισαγωγή στα ΑΕΙ - ΤΕΙ, τέρμα οι εξετάσεις". Μόνο αφελείς αποδέκτες νόμισαν ότι κατάλαβαν τι "σήμαινε" ο χρησμός, άλλοι πιο αφελείς αναζητούσαν το άλλο σκέλος της αμφισημίας (2). Η αποκάλυψη ήρθε σταδιακά:

α. Στα πλαίσια του κοινοβουλευτικού ελέγχου στη Βουλή ο υπουργός Παιδείας είπε, απαντώντας σε κάποια ερώτηση: "όσοι μπαίνουν στο Λύκειο δε σημαίνει ότι και θα βγαίνουν" (Πρακτικά της Βουλής, 18.4.1997, σελ. 167 - 170).

β. Την 1.8.97 (ταυτόχρονα με δηλώσεις στους δημοσιογράφους) ο υπουργός έδωσε στη δημοσιότητα ένα φυλλάδιο με τον τίτλο: Εκπαίδευση 2000. Στις σελ. 24 - 25 της γ έκδοσης διαβάζουμε: Στη β και γ τάξη τα παιδιά θα έχουν γραπτές απρόσωπες εξετάσεις με θέματα παρμένα από Κεντρική Τράπεζα Ερωτήσεων σε μαθήματα 7 + 7 + 1. Οι επιδόσεις σε αυτές τις εξετάσεις θα είναι τα κύρια στοιχεία που θα απαρτίζουν το Απολυτήριο του Ενιαίου Λυκείου. Οι κάτοχοι αυτού του Απολυτηρίου θα μπορούν ανάλογα με το γενικό βαθμό τους να διεκδικήσουν μια θέση στα ΑΕΙ - ΤΕΙ της χώρας, χωρίς (άλλες) εξετάσεις (αν θα έχουν επιβιώσει από τις προηγούμενες 7 + 7 + 1). Ετσι αρχίζει να διαφαίνεται τι ο Φοίβος "σήμανε" από τους Δελφούς.

γ. Χρειάστηκε άλλη συζήτηση στη Βουλή (6.4.198) για να διευκρινιστεί κάτι ακόμη: "Εμείς δεν είπαμε ποτέ ελεύθερη εισαγωγή, είπαμε ανοιχτή εισαγωγή στα ΑΕΙ - ΤΕΙ".

δ. Στο μεταξύ διαμορφώνονταν τα σχετικά με Ενιαίο Λύκειο διατάγματα, τα οποία ο υπουργός έδωσε στη δημοσιότητα στις 12.5.98. Απ' αυτά προκύπτει ότι οι βαθμοί επιδόσεων στη β λυκείου εγγράφονται στο ακαδημαϊκό μητρώο των νέων "οριστικά και αμετάκλητα", αλλά, αν κάποιος επιθυμήσει βελτίωση του βαθμών του Απολυτηρίου του, μπορεί να την επιδιώξει με εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα!! Δηλαδή;

Νιότη ζηλευτή, σε τι "παράξενη πατρίδα" ζεις!

ε. Πλήρης αποσαφήνιση της μεγάλης εξαγγελίας δόθηκε με το νομοσχέδιο (3) για τα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια (τύπος σχολείου χρονικά παράλληλος προς το Ενιαίο Λύκειο). Οι απόφοιτοι μπορούν: "ύστερα από 18/μηνη εργασιακή εμπειρία (σωστό!) (4) να πάνε σε ΤΕΙ με εξετάσεις σε μαθήματα που θα ορίζονται από τα ΤΕΙ"! Και ο αρχικός χρησμός: ότι από το 2001 χωρίς εξετάσεις στα ΑΕΙ - ΤΕΙ; Τι απόγινε;

Ολα αυτά κυοφορούνταν συνειδητά από την αρχή; Και η σταδιακή αποκάλυψη της ολικής ασυνέπειας; Η ήρθαν ως αναγκαίες "διορθώσεις" κατά την πορεία; (Ελλειμματική στρατηγική); Μήπως θα ήταν αφέλεια περίσσια η αποδοχή της επιεικέστερης εκδοχής;

Φ. Κ. Βώρος, Ph. D.,

Επίτιμος σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Σημειώσεις:

1. Χρησιμοποιώ τον όρο αυτό για δύο λόγους: την πρώτη ανακοίνωση για μια γενναία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση έκανε ο ίδιος ο υπουργός, τελειώνοντας μια συνάντηση που είχε με τους Πρυτάνεις των Τριτοβάθμιων Ιδρυμάτων στους Δελφούς, και η διατύπωση είχε την "αμφισημία" χρησμού.

2. Αμφίσημο είναι ένα μήνυμα, όταν η διατύπωση ή η εκφώνησή του επιτρέπει δύο διαφορετικές ή και αντίθετες σημασίες. Για το γνώρισμα αυτό των χρησμών χαρακτηριστική είναι τούτη η παρατήρηση του Πλούταρχου: "ο άναξ ου (του οποίου) το μαντείον εν Δελφοίς ούτε λέγει ούτε κρύπτει, αλλά σημαίνει".

Ενα δείγμα αμφισημίας: Ο Κροίσος ρώτησε το μαντείο για την πιθανή πορεία της εκστρατείας που σχεδίαζε κατά του Κύρου. Η Πυθία είπε: "Ει τον Αλυν διαβείς βασίλειον μέγα καταστραφήσεται". Αλλά ποιανού; Οποια κι αν ήταν η έκβαση, η Πυθία αποζημιωνόταν για "σωστή" ληψιλογόμισθη υπηρεσία.

3. Περί Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων. Συζητήθηκε στη Βουλή περί τα μέσα Αυγούστου.

4. Αν δε βρίσκουν εργασία, ως πότε θα περιμένουν; Η θα παίρνουν βεβαιωτικό από το οικείο Ταμείο Ανεργίας; Τότε τι νόημα θα έχει;

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 3ο ΜΕΡΟΣ