Την ανάγκη να αποκαταστήσει η Εκκλησία τη μνήμη των ιερέων, που πήραν μέρος στους λαϊκούς αγώνες για ελευθερία και δικαιοσύνη και διώχτηκαν από τους ξενόδουλους Ελληνες κυβερνώντες, τονίζει ο πρώην ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Βασίλης Εφραιμίδης. Με επιστολή του προς τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο και το Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας, κάνει σαφές ότι η Εκκλησία πρέπει να αναγνωρίσει και την ευθύνη που φέρουν οι εκάστοτε ηγεσίες της, για εγκλήματα που έγιναν σε βάρος του λαού.

Η πρώτη αντίδραση της επίσημης Εκκλησίας δεν ήταν ενθαρρυντική. Με «άλλα λόγια να αγαπιόμαστε» για την εμπλοκή της Εκκλησίας στα πολιτικά πάθη, αγκυλώσεις περί «αθεϊστικών ιδεολογιών» και παραπομπές στις ελληνικές καλένδες, σχετικά με την αποκατάσταση της μνήμης κληρικών που δεινοπάθησαν από κράτος και παρακράτος.

Συγκεκριμένα, η επιστολή του Β. Εφραιμίδη έχει ως εξής:

«Μακαριότατε,

Πρόσφατα, μεταξύ άλλων, δηλώσατε στο Ραδιοσταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδας ότι "και αυτή πρέπει να ζητήσει συγνώμη για παρεμβάσεις της στην πολιτική ζωή της Ελλάδας στη διάρκεια του 20ού αιώνα".

Ενδιαφέρουσα, θετική η τοποθέτηση. Γιατί, έστω και καθυστερημένα, θέλει να εκπληρώσει το χρέος της "ΣΥΓΝΩΜΗΣ". Ομως, αυτή η δήλωση αυτοπεριορίζεται, στο με πρωτοβουλία της τότε εκκλησιαστικής ηγεσίας, "Διχαστικό Ανάθεμα" κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου (1916 - 1917). Ουδείς ψόγος! Αλλά Μακαριότατε, υπάρχει η παράλειψη, η λησμοσύνη για τις παταγώδεις παρεμβάσεις της εκκλησιαστικής ηγεσίας, στην πολιτική ζωή της χώρας μας, στις περιόδους 1941 - 1945, 1951 και μετέπειτα.

Με παρεμβάσεις της, η ηγεσία της Εκκλησίας στις περιόδους αυτές δε σηματοδότησε τη συνθηκολόγηση με τους χιτλεροφασίστες εισβολείς, δεν ευλόγησε τις κατοχικές - Κουίσλινγκ - κυβερνήσεις;

Δεν κάλυψε με το ράσο της ορθόδοξης ηγεσίας την αιματηρή βρετανική επέμβαση στην αυγή της απελευθέρωσης της χώρας μας από το ναζιστικό ζυγό, δεν έγινε - η ορολογία δική σας - "δεκανίκι" της πολιτικής των κυβερνήσεων της Αγγλοκρατίας;

Μακαριότατε, δεν ήταν επέμβαση της εκκλησιαστικής ηγεσίας - όχι ασφαλώς θεόπνευστη, αλλά μείγμα στις πρωτοβουλίες της εκκλησιαστικής και των τότε κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων - η καθαίρεση και η έκπτωση από το λειτούργημά τους των άξιων μητροπολιτών Ιωακείμ Κοζάνης και Αντωνίου Ηλείας; Γνωρίζετε το "κρίμα" τους! Στάθηκαν πιστοί στην Παλλαϊκή Ορθοδοξία για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Γιατί από τότε και τώρα απουσιάζει η Συγνώμη, η πανηγυρική επανόρθωση και αποκατάστασή τους;

Δεν ήταν, η, με σκόπιμη, σιωπή, κάλυψη από την εκκλησιαστική ηγεσία δολοφονιών, εκτελέσεων, βασανισμών εκατοντάδων λειτουργών της Εκκλησίας από το "επίσημο κράτος" και το "ανεπίσημο παρακράτος" στα χρόνια αυτά;

Δε λειτούργησαν υπό τους ήχους εκκλησιαστικών ψαλμωδιών και κηρυγμάτων τα κολαστήρια της Μακρονήσου, της Γιούρας και άλλων τόπων μαρτυρίων χιλιάδων Ελληνίδων και Ελλήνων;

Μακαριότατε, δεν επεκτείνομαι στην επέμβαση ή τη μη επέμβαση - το ίδιο σημαίνει - της εκκλησιαστικής ηγεσίας στην κάλυψη της χουντικής δικτατορίας και των εγκλημάτων της κατά των ελευθεριών του ελληνικού λαού και της προδοσίας της Κύπρου.

Μακαριότατε, υπογράφω με τον οφειλόμενο σεβασμό στο αξίωμά σας, σαν Πόντιος την καταγωγή, κομμουνιστής την ιδεολογία, την όποια δράση μου στο δημόσιο βίο στα 60 χρόνια του εικοστού αιώνα.

Σέβομαι την Ορθοδοξία, στο βαθμό που αυτή στάθηκε και επιμένει στις αξίες που διακηρύσσει. Ομως, παρακαλώ, "στώμεν καλώς". Αποκατάσταση, επανόρθωση, ναι! Αλλά αμερόληπτη για τα όποια, όσα αμάρτησε και η ηγεσία της Εκκλησίας.

Και ...ο αναμάρτητος τη λίθον βαλέτω!

Υ.Γ. Εκτιμώ την αναμφίβολη καλή πίστη του μακαριότατου και του Ραδιοσταθμού της Εκκλησίας. Γι' αυτό επαφίεμαι στην κρίση σας για την απάντηση στα ερωτήματα που θέτω. Επιφυλάσσομαι, αυτονόητα - ανάλογα με τη δική σας θέση - να αναφερθώ και στα άλλα ΜΜΕ και σε ενδιαφερόμενους φορείς της κοινής γνώμης».

Οι υπεύθυνοι του Ραδιοσταθμού της Εκκλησίας ήρθαν σε επαφή με τον πρώην ευρωβουλευτή και, σε εκπομπή του σταθμού, ο Β. Εφραιμίδης επαναδιατύπωσε τις προαναφερόμενες θέσεις.

Στον πρώην ευρωβουλευτή έσπευσε να απαντήσει ο μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος και Φαρσάλων και εκπρόσωπος Τύπου του αρχιεπισκόπου, Θεόκλητος. Μιλώντας στην ίδια εκπομπή, με λόγο «στρογγυλό» και ήπιο, δεν έκρυψε βαθύτερα «πιστεύω»:

«Βεβαίως, η Εκκλησία ουδέποτε μπλέχτηκε με την πολιτική και δεν πρέπει να μπλέκεται η Εκκλησία με την πολιτική. Οποιες περιπτώσεις υπάρχουν τέτοιες είναι καταδικαστέες και κατακριτέες».

Για τους δύο μητροπολίτες: «Το θέμα δεν είναι τόσο απλό... Διότι δεν καταδικάστηκαν εκείνοι οι αρχιερείς, επειδή πήγαν στο βουνό και συμπαραστάθηκαν στους επαναστάτες.

Ομως, αυτή τους η πράξη είχε σαν επακόλουθο και Κανονικά παραπτώματα. Επομένως, είναι πολύ σύνθετο το ζήτημα. Να σας πως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Ο μητροπολίτης Δημητριάδος Ιωακείμ, επί Κατοχής, ήταν σε συνεργασία με τους αντάρτες του βουνού, και πολλές φορές τους ενίσχυε και τους βοηθούσε. Ομως, δεν είχε αναμειχθεί σε έναν επαναστατικό αγώνα. Δεν είχε - κατά κάποιον τρόπο - ενστερνιστεί και τη φιλοσοφία του άλλου συστήματος. Διότι, αν επιτρέπετε, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Υπάρχουν περιπτώσεις, κατά τις οποίες η Εκκλησία δεν μπορεί να συνυπάρξει με αθεϊστικές ιδεολογίες. Θέλω να πω, λοιπόν, ότι οι μητροπολίτες οι συγκεκριμένοι δεν καταδικάστηκαν από την Εκκλησία, διότι εβοήθησαν τους αντάρτες. Αλλά καταδικάστηκαν για σειρά παραπτωμάτων Κανονικών».

Τέλος: «Η Σύνοδος συσκέφθηκε πέρυσι και πήρε μια απόφαση, η οποία, ούτε τους δικαιώνει (σ.σ: τους δυο μητροπολίτες), ούτε και έκλεισε το θέμα. Πιστεύω κάποια στιγμή να επανέλθει και ίσως τα πράγματα τότε να είναι καλύτερα για τη μνήμη των δύο αυτών μητροπολιτών».