ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (Του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).-

Το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) αποφάσισε χτες στις Βρυξέλλες επίσημα ότι οι υποψήφιες για ένταξη χώρες θα είναι και τυπικά «κράτη - μέλη» από την 1η Μάη 2004, η Κομισιόν διακήρυξε ότι «οι αποφάσεις των Βρυξελλών» για τη διεύρυνση είναι αδιαπραγμάτευτες και «δε γίνεται αποδεκτό κανένα νέο αίτημα των υποψηφίων», ο υπεύθυνος Τύπου του προεδρείου της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι δήλωσε ότι δεν τίθεται ζήτημα «καθυστέρησης» της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, ούτε μπορεί να «εξαρτηθεί» από την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, και, αργά το βράδυ, αναμενόταν το «ιστορικό δείπνο», όπου θα γινόταν για πρώτη φορά συζήτηση επί των προτάσεων του Κ. Ανάν για το Κυπριακό και, ουσιαστικά, η πρώτη ευρωπαϊκή «νομιμοποίηση» της τουρκικής εισβολής και κατοχής του 1974.

Πρόκειται για το πρώτο διήμερο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων (ΣΓΥ), σχετικά με την «προετοιμασία» του κρίσιμου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κοπεγχάγης (12/13 Δεκέμβρη). Η χτεσινή πρώτη μέρα αφιερώθηκε στη διεύρυνση, ενώ η σημερινή θα ασχοληθεί με τις «εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ», γι' αυτό στο ΣΓΧ, εκτός από τους ΥΠΕΞ, θα συμμετάσχουν και οι 15 υπουργοί Αμυνας, αφού προβλέπεται ευρεία συζήτηση για τα γεωστρατηγικά και διαβουλεύσεις περί των σχέσεων ΕΕ - ΝΑΤΟ με τη συμμετοχή όλων των υποψηφίων για ένταξη χωρών, καθώς και των έξι ΝΑΤΟικών κρατών - μελών, που δεν είναι μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία.

Η απόφαση του ΣΓΥ για την ημερομηνία πραγματοποίησης της ένταξης των χωρών της διεύρυνσης την 1/5/2004 δεν προδικάζει τις οριστικές αποφάσεις της Κοπεγχάγης, έπρεπε να καθοριστεί για «τεχνικούς» και άλλους λόγους, και ήταν αναμενόμενο να γίνει, ώστε να ολοκληρωθεί πριν την Κοπεγχάγη το τυπικό χρονοδιάγραμμα της «τελικής φάσης της διεύρυνσης».

Με τη χτεσινή απόφαση, ολοκληρώνεται και τυπικά το χρονοδιάγραμμα της «τελικής φάσης της διεύρυνσης». Στην Κοπεγχάγη, 12/13 Δεκέμβρη, τερματίζονται οριστικά οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις και λαμβάνονται οι οριστικές αποφάσεις για τη διεύρυνση. Στις 16 Απρίλη 2003, θα υπογραφούν στην Αθήνα, αφού η Ελλάδα αναλαμβάνει, τυπικά, από την 1/1/2003 την εξάμηνη κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ, οι πράξεις «Συνθήκες Προσχώρησης των υπό ένταξη χωρών». Θα ακολουθήσουν οι διαδικασίες επικύρωσης από «εθνικά» Κοινοβούλια ή δημοψηφίσματα, και αν όλα διεξαχθούν κανονικά και υπέρ της διεύρυνσης, τότε την 1/5/2004 οι υποψήφιες χώρες θα γίνουν, επίσημα, νέα «κράτη - μέλη» της ΕΕ.

Κατά τη χτεσινή συνεδρίαση του ΣΓΥ, οι δέκα υποψήφιες προς ένταξη χώρες προσήλθαν στις Βρυξέλλες για ενδεχόμενα (...) παράπονα όσον αφορά στις «αποφάσεις των Βρυξελλών» του περασμένου Οκτώβρη για τη διεύρυνση. Διατυπώθηκαν πράγματι από ορισμένες υποψήφιες, ιδιαίτερα την Πολωνία, κάποιες «ενοχλήσεις», όσον αφορά κυρίως στις καταστροφικές αποφάσεις για την αγροτιά και τα μειωμένα κονδύλια από τα Διαρθρωτικά Ταμεία (ΔΤ). Ομως, η απάντηση του ΣΓΥ ήταν ή αποδέχεσθε ή απορρίπτεσθε. Σύμφωνα με τον αρμόδιο για τη διεύρυνση Γερμανό επίτροπο Γλ. Φερχόιγκεν, που παρέμβηκε στη συνεδρίαση του ΣΓΥ, «το διαπραγματευτικό πλαίσιο είναι περιορισμένο και ο χρόνος λίγος (...) σ' αυτήν τη φάση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό κανένα νέο αίτημα από τις υποψήφιες χώρες (...) η ΕΕ αρχίζει να καθορίζει τις θέσεις της για το τελικό πακέτο προτάσεων».

Οσον αφορά στην τελική ημερομηνία της 1/5/2004, αυτή καθορίστηκε από τους 15 ΥΠΕΞ και «ανακοινώθηκε» στους υποψηφίους, αφού, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, «δεν υπήρχε λόγος διαπραγμάτευσης». Στην πραγματικότητα, ο επίσημος καθορισμός της ημερομηνίας κάθε άλλο παρά (...) τυχαίος ήταν. Και αυτό γιατί μέχρι χτες η ΕΕ είχε δεσμευτεί ότι η διαδικασία προσχώρησης θα «είχε ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2004, ώστε τα νέα κράτη - μέλη να λάβουν μέρος στις ευρωεκλογές της 10/6/2004».

Με τον καθορισμό της 1/5/2004, τα νέα κράτη - μέλη χάνουν τουλάχιστον ένα πεντάμηνο συναλλαγών με την ΕΕ, χάνουν ουσιαστικά τον πρώτο χρόνο «επιλύσεων» και απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων, εξαρτώνται στις πολιτικές προτάσεις για τις ευρωεκλογές και χάνουν, ουσιαστικά, τη δυνατότητα πραγματικής συμμετοχής στην υφιστάμενη Κομισιόν, της οποίας η θητεία λήγει στα τέλη του 2004.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του προέδρου της Κομισιόν Ρ. Πρόντι, ερωτηθείς σχετικά με τις πρόσφατες δηλώσεις του Ρ. Τ. Ερντογάν για «εξάρτηση» των ενταξιακών διαδικασιών της Τουρκίας και της Κύπρου, απάντησε ότι «κάθε υποψήφια προς ένταξη χώρα κρίνεται ξεχωριστά, ανάλογα με τις προσπάθειες που καταβάλλει (...) κάθε υποψήφια χώρα έχει το δικαίωμα ένταξης στην ΕΕ και αυτό δεν εξαρτάται από την ένταξη μιας άλλης χώρας». Ο Ρ. Τ. Ερντογάν θα συναντηθεί με τον Ρ. Πρόντι αύριο Τετάρτη στις Βρυξέλλες. Αλλά αυτό που αναμενόταν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το χτεσινοβραδινό «δείπνο» των 15 ΥΠΕΞ, στα πλαίσια του ΣΓΥ, όπου η δανική προεδρία της ΕΕ φέρνει προς συζήτηση το σχέδιο Κ. Ανάν για το Κυπριακό. Με τον τρόπο αυτό, για πρώτη φορά, ένα Συμβούλιο της ΕΕ θα συζητήσει - αναγνωρίσει το ψευδοκράτος του Ντενκτάς ως «μέλος» ενός πλαισίου απόφασης της ΕΕ, έστω και έμμεσα με το άλλοθι της δήθεν «συμφωνίας» στα περί του «κοινοτικού κεκτημένου» στις προτάσεις του ΓΓ του ΟΗΕ.

Ανάλογη άφεση δίνεται στην τουρκική εισβολή και κατοχή του 1974, αφού, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και σωρεία αποφάσεων του ΟΗΕ, η Τουρκία ευθύνεται για τις «τουρκικές δυνάμεις κατοχής» στην Κύπρο, ενώ, σύμφωνα με τη σύμβαση της Γενεύης, ο εποικισμός είναι «έγκλημα πολέμου». Ολα αυτά παραγράφονται και το Συμβούλιο της ΕΕ θα συζητήσει για δικαιώματα και υποχρεώσεις του «συστατικού κράτους» (component state) στα Κατεχόμενα.