Για πρώτη φορά χτες με τόσο εκκωφαντικό τρόπο έγινε σαφές ότι Αθήνα και Αγκυρα έχουν προχωρήσει σε μιαν ιδιότυπη μυστική διπλωματία, που δεν αφορά μόνο στο Κυπριακό, αλλά το σύνολο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Με αφορμή την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα, τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών «θυμήθηκαν» ότι αυτή τη στιγμή διεξάγεται ελληνοτουρκικός διάλογος, μεταξύ των άλλων, και για την υφαλοκρηπίδα. Την ίδια στιγμή, ο νικητής των πρόσφατων τουρκικών εκλογών ξεκινούσε την ευρωπαϊκή του περιοδεία από το Μέγαρο Μαξίμου, με εμφανή την έκκληση για στήριξη από την ΕΕ, προκειμένου να εδραιώσει τη θέση του στο εσωτερικό της χώρας του.

Τον αγωνιζόμενο να σταθεροποιηθεί στο πολιτικό σκηνικό της χώρας του Ν. Ερντογάν, υποδέχτηκε στην Αθήνα με όλες τις τιμές, αλλά και με την ετοιμότητά της να διαπραγματευτεί μια συνολική διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών, η κυβέρνηση. Αυτήν την ετοιμότητα, τη διατύπωσε σαφέστατα ο Γ. Παπανδρέου, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Τα Νέα», λέγοντας ότι, αν επιλυθεί το Κυπριακό, τότε σε ένα χρόνο θα έχει επιλυθεί και το θέμα της υφαλοκρηπίδας.

Για το ίδιο θέμα, ο πρωθυπουργός, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Τούρκο επίσημο, δήλωσε πως όσον αφορά στα θέματα του Αιγαίου, «αυτή τη στιγμή συναντώνται οι γενικοί διευθυντές των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών. Οι γενικοί διευθυντές των δύο υπουργείων συζητούν τα θέματα αυτά και πιστεύω ότι έχουν προχωρήσει στη διευκρίνιση ορισμένων όρων, ορισμένης κατηγορίας θεμάτων, που θα πρέπει να διερευνηθούν και οι διερευνητικές αυτές επαφές βρίσκονται σε καλό δρόμο. Λοιπόν, θα πρέπει να συνεχίσουν. Βεβαίως, τα θέματα αυτά δε λύνονται από σήμερα έως αύριο. Αλλά έχουμε συμφωνήσει στο Ελσίνκι ότι, το αργότερο, το 2004 θα πρέπει να υπάρχει μια απάντηση».

Αξίζει να σημειωθεί πως ο κ. Ερντογάν, όταν ρωτήθηκε γι' αυτό το ζήτημα, απέφυγε να απαντήσει, αν τελικά η Τουρκία έχει την πρόθεση να αποδεχτεί τη γενική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης. Το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει αποδεχτεί τη δικαιοδοσία και δεν έχει δηλώσει την πρόθεσή της να την αποδεχτεί, μετατρέπει τις συζητήσεις των υπηρεσιακών παραγόντων, για τις οποίες έκανε λόγο ο πρωθυπουργός, σε ένα διμερή ελληνοτουρκικό διάλογο, ο οποίος μαζί με το θέμα της υφαλοκρηπίδας αναγκαστικά συμπεριλαμβάνει τις τουρκικές αμφισβητήσεις του καθεστώτος στο Αιγαίο.

Στις δηλώσεις του για το Κυπριακό, ο πρωθυπουργός σημείωσε: «Επισήμανα στον κ. Ερντογάν, του ανέφερα την άποψή μας ότι το σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό αποτελεί μια καλή αφετηρία διαπραγμάτευσης. Θα πρέπει σε αυτήν τη διαπραγμάτευση η τουρκοκυπριακή πλευρά να συμμετάσχει με εποικοδομητικές προτάσεις, για να λύσουμε επιτέλους αυτό το πρόβλημα, το οποίο, επί πάρα πολλά χρόνια, επί δεκαετίες, βασανίζει τον κυπριακό λαό, αλλά και έχει αρνητική επίπτωση στις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες». Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για την ελληνική στήριξη στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας. «Είναι γνωστό, είπε, ότι η Ελλάδα είναι κατ' αρχήν υπέρ της άποψης να οριστεί μια ημερομηνία για την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Μετέφερα, όμως, και στον κ. Ερντογάν ότι χρειάζεται από πλευράς της Τουρκίας να αποσαφηνιστούν ορισμένα θέματα και ερωτήματα, τα οποία υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση και έχουμε και εμείς. Είναι τα θέματα για τα χρονοδιαγράμματα της εφαρμογής των κριτηρίων της Κοπεγχάγης στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή. Επίσης τα άλλα εκκρεμή θέματα τα οποία υπάρχουν, όπως αυτό που έχει σχέση με την Κύπρο και βεβαίως υπάρχουν και τα θέματα που έχουν περιληφθεί στη Συμφωνία του Ελσίνκι και στη συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για την εφαρμογή του Ελσίνκι».

Στις δηλώσεις του, ο κ. Ερντογάν θέλησε να επισημάνει την προσπάθειά του να παγιωθεί η δημοκρατία στη χώρα του και να οδηγήσει την Τουρκία στην ΕΕ.

Αναφορικά με το Κυπριακό, ο κ. Ερντογάν είπε ότι «οι αποφάσεις που θα ληφθούν στο πλαίσιο του Κυπριακού νομίζω ότι θα επηρεάσουν τα μάλα τις σχέσεις μας. Ωστόσο, θεωρούμε ότι θα πρέπει οι αποφάσεις και οι λύσεις που θα βρεθούν σ' αυτό το θέμα να είναι λύσεις δίκαιες». Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του, ο Τούρκος επίσημος, μιλώντας για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, σημείωσε: «Η περίοδος δε μας ευνοεί ιδιαίτερα. Δηλαδή, το πώς θα αντιμετωπίσουμε το Κυπριακό τώρα, που έχουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της ασθένειας του Προέδρου Ντενκτάς. Εγώ ήθελα να συνομιλήσω μαζί του, αλλά δυστυχώς η ασθένειά του εξελίχθηκε αρνητικά, χρειάστηκε να νοσηλευτεί εκ νέου. Συνομίλησα μαζί του τηλεφωνικά και ελπίζω ότι στο μέλλον θα μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε αυτήν τη συνάντηση (...) Εμείς δε δεχόμαστε σε καμία περίπτωση να σταματήσουν οι συνομιλίες και οι διαπραγματεύσεις, διότι πιστεύουμε πως η πολιτική είναι η τέχνη επίλυσης προβλημάτων και όχι δημιουργίας προβλημάτων».

Αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα που επιβάλλει το «σχέδιο Ανάν», ο κ. Ερντογάν, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ήταν κατηγορηματικός: «Δε θα προλάβουμε μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου, μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης, να προχωρήσουμε σε τέτοιες συνομιλίες, ώστε να επιλυθεί το Κυπριακό. Δεν μπορούμε να φτάσουμε, να λύσουμε αυτό το θέμα μέχρι τότε. Για μας, το θέμα θα ξεκινήσει με το που θα πάρει ψήφο εμπιστοσύνης η νέα τουρκική κυβέρνηση».

Κύκλοι της κυβέρνησης, μετά τη συνάντηση, δήλωναν την απόλυτη ικανοποίησή τους από το κλίμα, υποστηρίζοντας ότι ο Ερντογάν δημιουργεί την αίσθηση πως επιθυμεί μια σοβαρή διαπραγμάτευση για την Κύπρο και για το σύνολο των ζητημάτων στο Αιγαίο.

Βέβαια, στην κυβέρνηση αναμένουν και την κοινή συνεδρίαση των ΚΕ και ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να μετρηθούν οι εσωτερικές αντιδράσεις γύρω από τα βήματα που φαίνεται ότι έχουν προαποφασιστεί από τον πρωθυπουργό για το Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά. Μάλιστα, θα πρέπει να σημειωθούν και οι πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες ήδη διακινείται κείμενο, προς συγκέντρωση υπογραφών από μέλη της ΚΕ και της ΚΟ του κόμματος, προκειμένου να εμφανιστεί στην κοινή συνεδρίαση των οργάνων στις 28 και 29/11. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, αυτό το κείμενο κινείται στο πνεύμα του κειμένου, που συνέταξαν οι Πάγκαλος, Αρσένης και Καψής, συνοψίζοντας τις ανησυχίες τους για την πορεία στο Κυπριακό, κατά την πρόσφατη συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών και Αμυνας της Βουλής.