Καθοριστική σημασία αποκτούν αυτές οι εκλογές για τους ανθρώπους της μειονότητας στη Θράκη. Με την ψήφο τους καλούνται να πάρουν θέση και να ξεκαθαρίσουν αν θα δεχτούν να στηρίξουν για άλλη μια φορά το εκβιαστικό παιχνίδι του δικομματισμού, που, δεκαετίες τώρα, παίζεται στις πλάτες τους ή θα στείλουν μήνυμα αντίστασης και θα απαιτήσουν την άμεση δρομολόγηση λύσεων για τα προβλήματά τους. ΠΑΣΟΚ και ΝΔ απέδειξαν με την πολιτική τους πως δε θέλουν να δώσουν λύση στα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο μειονοτικός πληθυσμός. Αντίθετα - όπως καταγγέλλουν και οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι της Ξάνθης - θέλουν να τους κρατούν αμόρφωτους, χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα για να μπορούν να παίζουν τα πολιτικά τους παιχνίδια και να χρησιμοποιούν, όπως τους βολεύει, τον βασανισμένο αυτό λαό, που συνειδητά τον έχουν καταδικάσει στην καθυστέρηση και τη μιζέρια. Να πυροδοτούν τα μίση και τον εθνικισμό ανάμεσα σε χριστιανούς και μουσουλμάνους. Αλλωστε αυτό κάνουν με την πολιτική των διακρίσεων, που όλοι καταδικάζουν, αλλά κανείς δεν καταργεί στην πράξη.

"Θέλουν να μας κρατήσουν βόδια για να μπορούν να βαράνε συνέχεια το ίδιο νταβαντούρι. Προεκλογικά να μας παρουσιάζουν σαν τους καλούς μουσουλμάνους και να ζητάνε την ψήφο μας και το άλλο διάστημα να μας δείχνουν σαν τους κακούς εχθρούς". Με αυτά τα λόγια περιγράφει ο Μεχμέτ Καλετζή την κατάσταση που επικρατεί στο Νομό Ξάνθης.

Είναι μουσουλμάνοι, Ελληνες όμως. Το ελληνικό κράτος αρνείται να τους δώσει τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους Ελληνες πολίτες. Υπηρετούν στο στρατό, πληρώνουν φόρους, ψηφίζουν όσο ελεύθερα τους επιτρέπει, συμβάλλουν στην παραγωγή και το ΑΕΠ, όμως ακόμα δεν έχουν δικαίωμα στη μόρφωση και την επιστήμη, δεν έχουν δικαίωμα στη δουλιά.

"Μας χαρακτηρίζουν πράκτορες της Αγκυρας, επειδή ζητάμε ίση μεταχείριση, δικαίωμα στη ζωή και να μορφωθούν τα παιδιά μας".

Το ποτήρι ξεχείλισε. Λίγο πριν περάσουμε την μπάρα του 2000, οι μουσουλμάνοι της Ξάνθης συνεχίζουν να ζουν την πολιτική των διακρίσεων. Δουλιές γι' αυτούς δεν υπάρχουν στις δημόσιες υπηρεσίες, στους δήμους και τους κοινωφελής οργανισμούς. Εχουν ταχθεί να υπηρετούν το ελληνικό κράτος μέσα από τα υπόγεια των μεταλλείων ανά τη χώρα, από τα γιαπιά, τα εργοστάσια όταν τους προσλαμβάνουν και κυρίως από τα χωράφια που καλλιεργούν χρόνια τώρα, όμως ακόμη δεν τους έχουν αποδοθεί.

Ο λόγος για δεκάδες παιδιά του δημοτικού που φοιτούν στα μειονοτικά σχολεία. Στον Κένταυρο στην ορεινή περιοχή της Ξάνθης ο 11χρονος Πιγάλ Ραμζή πηγαίνει στην πέμπτη τάξη και με πολλή δυσκολία μπορεί να γράψει το όνομά του. Κάποιοι νεαροί που βρίσκονται στο καφενείο και βλέπουν το μικρό να γράφει το όνομά του, λένε: "Πάλι καλά, αυτός ξέρει και το γράφει, υπάρχουν άλλα παιδιά στην ηλικία του που δεν μπορούν. Για να μην πούμε για κάποιους από μας".

Ο Ιμάμ Αχμέτ,κοινοτικός σύμβουλος Θερμών και εκπρόσωπος στην Α Εδαφική Περιφέρεια Ξάνθης, λέει: "Από το 1968 έχουν να έρθουν βιβλία και να μοιραστούν στα σχολεία μας. Το 1992 μας έφεραν να διδάξουμε ένα βιβλίο το οποίο δεν ήταν γραμμένο από ομάδα επιστημόνων, όπως προβλέπει ο 1566/85 για τη συγγραφή βιβλίων. Ηταν ανορθόγραφο και σε κάποια σημεία προσέβαλε και το θρησκευτικό αίσθημα των μουσουλμάνων".

Πέρσι στα 243 δημοτικά σχολεία που υπάρχουν στη Θράκη φοιτούσαν 9.500 μαθητές. Από αυτούς αποφοίτησαν γύρω στους 1.500. Από αυτούς στα μειονοτικά και δημόσια γυμνάσια φοιτούν περίπου 600 παιδιά. Στο μειονοτικό γυμνάσιο της Ξάνθης μπήκαν 45 κατόπιν κλήρωσης. Στα δημόσια γυμνάσια δε διδάσκονται τα θρησκευτικά και τα τούρκικα. Και όπως φαίνεται, γίνεται προσπάθεια γκετοποίησης. Προσπαθούν να οδηγήσουν τα παιδιά της μειονότητας και τα παιδιά των ομογενών που υστερούν σε γνώσεις σε λίγα "κλειστά" σχολεία. Πρόσφατο είναι το παράδειγμα όπου το 2ο Γυμνάσιο Ξάνθης αρνείται να δεχτεί δύο παιδιά της μειονότητας από την περιοχή του Ν. Ζυγού, γιατί - όπως δήλωσε υπάλληλος της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης - "έγιναν παράπονα από γονείς χριστιανόπουλων πως μειώνεται το επίπεδο της μόρφωσης, επειδή τα παιδιά της μειονότητας έχουν χαμηλό επίπεδο".

"Τι πρέπει να κάνουμε για να σπουδάσουν τα παιδιά μας; Εμείς δε συμμετέχουμε σ' αυτό το κράτος; Είμαι 35 χρονών, τι πρέπει να κάνω για να αποδείξω ότι είμαι σωστός πολίτης και να μου συμπεριφέρονται ισότιμα;", αναρωτιέται ο Καλετζή Μεχμέτ,πατέρας ενός από τα παιδιά.

Στις Κοινότητες Μύκης και Σατρών εκλέχθηκαν στις δύο πρόεδροι, οι οποίοι δεν ήταν αρεστοί στην εξουσία. Ετσι δύο χρόνια μετά καθαιρέθηκαν. Στη μία περίπτωση, που αφορά τον πρόεδρο της Μύκης, έγινε νέα καταμέτρηση, χωρίς να έχει υποβληθεί καμία ένσταση και βρέθηκαν στην κάλπη 87 άκυρα ψηφοδέλτια, τόσα όσα ήταν απαραίτητα για να κερδίσει ο αντίπαλός του. Δύο φορές το Εφετείο Κομοτηνής εξέδωσε απόφαση υπέρ του νομίμως εκλεγμένου προέδρου, όμως απορρίφθηκε από το ΣτΕ.

Αλλη περίπτωση "δίωξης" είναι αυτή του δασκάλου Ατνάν Ραϊφογλου,ο οποίος καταδικάστηκε σε τρίμηνη φυλάκιση και πρόστιμο 50.000 δρχ., επειδή όπως μας είπε το όνομά του ήταν σε ανακοίνωση της Ενωσης Τούρκων Δασκάλων Δυτικής Θράκης. Στον Α. Ραϊφογλου επιβλήθηκε επίσης το 1994 η ποινή προσωρινής στέρησης διδασκαλίας για ένα χρόνο. Κατέφυγε στο Διοικητικό Εφετείο Κομοτηνής, το οποίο τον περασμένο Μάη έβγαλε άκυρη την απόφαση του 2ου Γραφείου Μειονοτικών Σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ξάνθης, με την οποία αρνείται να τον επαναπροσλάβει. Ομως το Γραφείο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης αρνείται να εκτελέσει την απόφαση. "Απευθύνθηκα στον υπουργό Παιδείας, όμως ακόμη δεν έγινε τίποτα - λέει ο Ατνάν Ραϊφογλου - τώρα θα προσφύγω στα ανθρώπινα δικαιώματα".